Wys bron van Koper(I)bromied


{{Chemiekas2
|formule= {{chem|Cu|Br}}
|CASNo=7787-70-4<ref name="FS">{{cite web|url=https://www.fishersci.com/shop/products/copper-i-bromide-98-thermo-scientific-1/AA1160530|title=MSDS|publisher=Fisher|access-date=5 September 2023}}</ref>
|Voorkoms= groen vastestof<ref name="FS"/> 
|Reuk=Reukloos <ref name="FS"/>
|Reukdrempel=
|Flitspunt=nie-brandbaar
|MolereMassa=143,45 [g/mol]<ref name="FS"/>
|Kookpunt= 1354[[Celsius|&nbsp;°C]]<ref name="FS"/>
|Digtheid= 4,72 <ref name="PC"/>
|Smeltpunt= 492[[Celsius|&nbsp;°C]]<ref name="FS"/>
|Oplosbaarheid= sleg oplosbaar<ref name="FS"/>
|Brekingsindeks=2,116 <ref name="PC"/>
|LD50=
|struktuur=Copper(I) bromide purified.jpg
|struktuur2=Sphalerite-unit-cell-depth-fade-3D-balls.png
|Ruimtegroep=F{{bostreep|4}}3m<ref name="M'rabet"/>
|Ruimtegroepnommer=216
|Strukturbericht=B3
|Selparms=a=569,5 pm<ref name="M'rabet"/>
|HenryKonstante = 
}}
'''Koper(I)bromied''' is 'n [[sout (chemiese stof)|sout]] van [[koper]] in sy +1 [[oksidasietoestand]] en [[waterstofbromied]] met formule {{chem|Cu|Br}}
Dit is 'n wit vastestof wat groenerig of donkerblou verkleur wanneer dit aan sonlig blootgestel word. Dit is sleg oplosbaar in water. Dit los op in soutsuur, waterstofbromied en ammoniumhidroksied en vorm komplekse daarmee. Dit is bykans nie in asetoon of swaelsuur oplosbaar nie.<ref name="PC"/>

Dit is 'n wit vastestof wat groenerig of donkerblou verkleur wanneer dit aan sonlig blootgestel word. Dit is sleg oplosbaar in water. Dit los op in soutsuur, waterstofbromied en ammoniumhidroksied en vorm komplekse daarmee. Dit is bykans nie in asetoon of swaelsuur oplosbaar nie.<ref name="PC">{{cite web|url=https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Copper_I_-bromide#section=Experimental-Properties|publisher=PbChem NIH|title=Copper(I) Bromide}}</ref>

Koper(I)bromied ondergaan twee fase-oorgange na ander vaste fases en 'n smeltoorgang by verhitting.<ref>{{cite web|url=https://stacks.cdc.gov/view/cdc/10522/cdc_10522_DS1.pdf|publisher=CDC|title=High-Temperature Relative Enthalpies of CuBr|authors=M.J. Ferrante|year=1984}} (α en γ is verwissel)</ref>

:<math> CuBr(s; \gamma) \xrightarrow[657K]{ \Delta_{tr}H=4,319 kJ/mol} CuBr(s; \beta) \xrightarrow[741K]{ \Delta_{tr} H=1,900 kJ/mol}CuBr(s; \alpha) \xrightarrow[759K]{\Delta_{fus} H=4,740 kJ/mol}CuBr(l)</math>

==γ-CuBr==
Die kamertemperatuurvorm (γ) het die kubiese sfalerietstuktuur (B3 in die [[strukturbericht-klassifikasie]])<ref name="M'rabet">{{cite journal|authors=M’rabet Kamel, Mohammed Ameri, Ibrahim Ameri, Kada Bidai, Ali Zaoui, Djillali Bensaid, Y. Al-Douri|title=Structural, electronic, elastic, optical and thermodynamic properties of copper halides CuCl, CuBr and their ternary alloys CuCl1−xBrx (0.0≤x≤1.0) using full-potential linear muffin-tin orbital (FP-LMTO) method|journal=Optik|volume=127|issue=10|year=2016|pages=4559-4573|doi=10.1016/j.ijleo.2016.01.188|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0030402616300201}}</ref>

Enkelkristalle kan uit 'n waterige oplossing van {{chem|N|H|4|Br}} hidrotermaal gegroei word. Hulle is liggeel en is p-tipe [[halfgeleier]] met 'n direkte [[bandgaping]] van 2,91 eV. Dit het 'n groot eksitoonbindingsenergie (108 meV).<ref>{{cite journal|authors=Shuangqiang Yue, Mu Gu, Xiaolin Liu, Fengrui Li, Juannan Zhang, Bo Liu, Shiming Huang, Chen Ni|title=Hydrothermal growth and scintillation properties of γ-CuBr single crystals|journal=Materials Research Bulletin|volume=101|year=2018|pages=210-214|doi=10.1016/j.materresbull.2018.01.037|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0025540817328155}}</ref>

==β-CuBr==
Die β-CuBr-fase het die heksagonale Wurtziet-struktuur (P6{{sub|3}}mc #186; B4 in strukturbericht-klassifikasie). <ref name=Anon/>

==α-CuBr==
Die α-CuBr-fase het die α-AgI-struktuur (B23). Dit is 'n kubiese struktuur met ruimtegroep Im{{bostreep|3}}m (nommer 229). In hierdie struktuur is die anioon op sy vaste plek, maar die katione is ewekansig oor verskeie posisies verdeel. Die katioonsubrooster gedra min of meer soos 'n vloeistof.<ref name=Anon>{{cite journal|journal=Reconstructive Phase Transitions|pages=193-263|year=1996|title=DISPLACIVE RECONSTRUCTIVE PHASE TRANSITIONS|doi=10.1142/9789812830715_0003}}</ref> <ref>{{cite web|url=https://www.aflowlib.org/prototype-encyclopedia/A21B_cI44_229_bdh_a.html|publisher=Aflow|title=alpha-AgI|access-date= 6 September 2023|archive-date= 6 September 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230906020852/https://www.aflowlib.org/prototype-encyclopedia/A21B_cI44_229_bdh_a.html|url-status=dead}}</ref>

Die α-fase is 'n [[superioniese geleiding|superioniese geleier]] met baie hoë spesifieke geleibaarheid.<ref>{{cite book|authors=Chandra, A. and Chandra, A|year=2014|title= Superionic Solids in Energy Device Applications. In Advanced Energy Materials|editors= A. Tiwari en S. Valyukh|doi=10.1002/9781118904923.ch4}}</ref>

==Verwysings==
{{Verwysings|2}}

[[Kategorie:Anorganiese verbindings]]
[[Kategorie:Verbindings van koper|Bromied]]
[[Kategorie:B4-strukture]]
[[Kategorie:B23-strukture]]
[[Kategorie:Kristalstruktuur met ruimtegroep 186]]
[[Kategorie:Kristalstruktuur met ruimtegroep 229]]