Wys bron van Tydlyn van die verre toekoms

[[Beeld:Red Giant Earth warm.jpg|thumb|274x274px|’n Kunstenaar se voorstelling van die [[Aarde]] oor ’n paar miljard jaar, wanneer die [[Son]] ’n [[rooireus]] sal wees.]]
Hoewel die toekoms nooit met absolute sekerheid voorspel kan word nie, kan ’n mens sekere voorspellings vir ’n '''tydlyn van die verre toekoms''' waag aan die hand van verskeie [[wetenskap]]like terreine, al is dit net in die breedste sin.<ref>{{cite book
 | author= Rescher, Nicholas
 | title = Predicting the future: An introduction to the theory of forecasting
 | date = 1998
 | publisher = State University of New York Press
 | isbn = 978-0791435533
 }}
</ref> Dié terreine sluit in [[astrofisika]], wat onthul het hoe [[planete]] en [[ster]]re vorm, met mekaar ’n wisselwerking het en tot ’n einde kom; [[deeltjiefisika]], wat onthul het hoe [[materie]] op die kleinste skale optree; [[evolusie|evolusionêre]] [[biologie]], wat voorspel hoe lewe mettertyd sal ontwikkel; en [[plaattektoniek]], wat wys hoe [[kontinent]]e oor millenniums skuif.

Alle voorspellings oor die [[toekoms van die Aarde]], [[Sonnestelsel]], en [[heelal]] moet die [[tweede wet van termodinamika]] in ag neem wat bepaal dat [[entropie]], of ’n verlies van die energie wat beskikbaar is om werk te doen, mettertyd moet toeneem.<ref name="Nave"/> Sterre se voorraad [[waterstof]]brandstof sal eindelik opraak en hulle sal ophou brand. Wisselwerkings tussen [[Hemelliggaam|hemelliggame]] sal veroorsaak dat [[swaartekrag]] planete uit hulle steromgewings werp, en sterre en hulle planete uit [[sterrestelsel]]s.<ref name="five ages"/>

Fisici verwag dat materie self eindelik onder die invloed van [[radioaktiewe verval]] sal kom, want selfs die stabielste materiale breek op in [[subatomiese deeltjie]]s.<ref name="dying"/> Huidige data dui daarop dat die heelal ’n plat geometrie het (of baie na aan plat) en dit sal dus nie ná ’n eindige tyd [[Uitdying van die heelal#Skaalfaktor|inkrimp]] nie,<ref name="Komatsu"/> en die oneindige toekoms maak voorsiening vir ’n aantal uiters onwaarskynlike gebeure, soos die vorming van [[Boltzmann-brein]]e.<ref name="linde"/>

Die tydlyne in dié artikel dek gebeure van die begin van die 11de millennium<ref group="nota">Die presiese beginpunt is 00:00 op 1 Januarie 10001 n.C.</ref> tot die verste toekoms. ’n Paar alternatiewe gebeure in die toekoms word gelys om rekenskap te gee van kwessies wat nog onopgelos is, soos of die [[mens]] sal uitsterf, of [[proton]]e verval en of die [[Aarde]] sal oorleef wanneer die Son uitsit en ’n [[rooireus]] word.

==<span id=Legend>Sleutel</span>==

{| class="wikitable"
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| [[Sterrekunde]] en [[astrofisika]]
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|Geologie en planetologie]]
| [[Geologie]] en [[planetologie]]
|-
| style="background: #CEFF00;" | [[Beeld:Butterfly icon (Noun Project).svg|16px|Biologie]]
| [[Biologie]]
|-
| style="background: #FFE4E1;" | [[Beeld:Psi (greek letter).svg|16px|Deeltjiefisika]]
| [[Deeltjiefisika]]
|-
| style="background: #e0ffff;" | [[Beeld:Greek lc pi icon.svg|16px|Wiskunde]]
| [[Wiskunde]]
|-
| [[Beeld:Aiga toiletsq men.svg|10px|Tegnologie en kultuur]]
| [[Tegnologie]] en [[kultuur]]
|}

==Die Aarde, Sonnestelsel en heelal==
{| class="wikitable" style="width: 100%; margin-right: 0;"
|-
! scope="col" | [[Beeld:Key.svg|24px]]
! scope="col" | Jare&nbsp;van nou&nbsp;af
! scope="col" | Gebeurtenis

|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 10&nbsp;000
| As ’n defek van die [[Wilkesibekken]]-"ysprop" in die volgende paar eeue die Oos-Antarktiese Yslaag in gevaar stel, sal dit so lank duur om heeltemal te smelt. Seevlakke sal met 3 tot 4&nbsp;meter styg.<ref>{{cite journal|last= Mengel|first= M.|author2= A. Levermann |title= Ice plug prevents irreversible discharge from East Antarctica|journal= Nature Climate Change|volume= 4|issue= 6|pages= 451–455|date= 4 Mei 2014|bibcode= 2014NatCC...4..451M|doi= 10.1038/nclimate2226}}</ref> 
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 10&nbsp;000<ref name=prob group="nota">Dit is die tyd wanneer die gebeurtenis heel waarskynlik sou gebeur het. Dit kan enige tyd van nou af gebeur.</ref>
| Die [[Superreus|rooisuperreus]] [[Antares]] sou waarskynlik in ’n [[supernova]] ontplof het. Die ontploffing behoort in daglig maklik van die Aarde af sigbaar te wees.<ref name=hockey>{{cite journal|bibcode= 2010Obs...130..167H|title= Public reaction to a V = −12.5 supernova|journal= The Observatory|volume= 130|issue= 3|page= 167|last1= Hockey|first1= T.|last2= Trimble|first2= V.|year= 2010}}</ref>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 15&nbsp;000
| Volgens die [[Saharapompteorie]] sal die [[presessie]] van die Aarde se pole die Noord-Afrika-[[moeson]] ver genoeg noord skuif dat die [[Sahara]] weer ’n [[trope|tropiese]] klimaat sal hê, soos wat dit 5&nbsp;000 tot 10&nbsp;000 jaar gelede gehad het.<ref name="tropicalsahara1">{{cite web|last1= Mowat|first1= Laura|title= Africa's desert to become lush green tropics as monsoons MOVE to Sahara, scientists say|url= https://www.express.co.uk/news/world/828144/Climate-change-Africa-Sahel-Sahara-region-monsoon-rainfall-drought|website= Express.co.uk|accessdate= 23 Maart 2018|language= en|date= 14 Julie 2017}}</ref><ref name="tropicalsahara2">{{cite web|title= Orbit: Earth's Extraordinary Journey|url= http://mymultiplesclerosis.co.uk/btbb/gilf-kebir-the-great-barrier-nick-drake-wadi-bakht/|website= ExptU|accessdate= 23 Maart 2018|date= 23 Desember 2015|archive-url= https://web.archive.org/web/20180714131638/https://mymultiplesclerosis.co.uk/btbb/gilf-kebir-the-great-barrier-nick-drake-wadi-bakht/|archive-date= 14 Julie 2018|url-status= dead|df= dmy-all}}</ref>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 17&nbsp;000<ref name=prob group="nota"/>
| Volgens ramings tyd vir ’n "beskawingsbedreigende" [[Vulkaan|supervulkaniese]] uitbarsting groot genoeg om 1&nbsp;000 gigaton lawa uit te spoeg.<ref>{{cite news |title=‘Super-eruption’ timing gets an update — and not in humanity’s favour |url=https://www.nature.com/articles/d41586-017-07777-6 |accessdate=28 Augustus 2020 |work=Nature |date=30 November 2017 |pages=8–8 |language=en |doi=10.1038/d41586-017-07777-6}}</ref><ref>{{cite news |title=Scientists predict a volcanic eruption that would destroy humanity could happen sooner than previously thought |url=https://www.independent.co.uk/news/science/volcano-super-eruption-apocalypse-wipe-out-life-human-kind-timeline-how-long-a8082006.html |accessdate=28 Augustus 2020 |work=www.independent.co.uk |language=en}}</ref>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 25&nbsp;000
| Die noordelike poolyskap op [[Mars]] kan kleiner word terwyl die planeet ’n hittehoogtepunt van die noordelike halfrond bereik tydens die sowat 50&nbsp;000-jarige periheliumpresessie-aspek van sy [[Milankovitch-siklus]].<ref>{{cite journal|last= Schorghofer |first= Norbert |title= Temperature response of Mars to Milankovitch cycles |journal= Geophysical Research Letters |date= 23 September 2008 |volume= 35 |issue= 18 |page= L18201 |doi= 10.1029/2008GL034954 |url= http://www.ifa.hawaii.edu/~norb1/Papers/2008-milank.pdf |archive-url= https://web.archive.org/web/20090919133851/http://www.ifa.hawaii.edu/~norb1/Papers/2008-milank.pdf |url-status= dead |archive-date= 19 September 2009 |bibcode= 2008GeoRL..3518201S }}</ref><ref>{{cite book|last= Beech|first= Martin|title= Terraforming: The Creating of Habitable Worlds|date= 2009|publisher= Springer|pages= 138–142|bibcode= 2009tchw.book.....B}}</ref>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 36&nbsp;000
| Die klein [[rooidwerg]] [[Ross 248]] sal binne 3,024&nbsp;[[ligjare]] van die Aarde af verbybeweeg en die naaste ster aan die Son word.<ref name="Matthews1993"/> Dit sal ná sowat 8&nbsp;000 jaar verder weg beweeg, en dan sal eers [[Alpha Centauri]] (weer) en daarna [[Gliese 445]] die naaste sterre wees.<ref name="Matthews1993"/> 
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 50&nbsp;000
| Volgens Berger en Loutre sal die huidige [[interglasiaal|interglasiale tydperk]] eindig,<ref name="Berger2002"/> en die Aarde sal weer in ’n [[Glasiaal|glasiale tydperk]] van die huidige [[Ystydperk]] inbeweeg, ongeag die uitwerking van [[globale verhitting]].

Die [[Niagara-waterval]] sal die oorblywende 32&nbsp;km na die [[Eriemeer]] weggevreet het, en dit sal ophou bestaan.<ref name="Niagara Parks"/>

Die baie gletsermere van die [[Kanadese Skild]] sal vernietig wees deur postglasiale opheffing en erosie.<ref>{{cite book|last= Bastedo|first= Jamie|title= Shield Country: The Life and Times of the Oldest Piece of the Planet|date= 1994|publisher= Arctic Institute of North America of the University of Calgary|page= 202 | isbn = 9780919034792 | series = Komatik Series, ISSN 0840-4488 | volume = 4 | url = https://books.google.com/books?id=-KUfAQAAIAAJ}}</ref>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 50&nbsp;000
| Die lengte van die dag wat vir sterrekundige tydhouding gebruik word, word sowat 86&nbsp;401 sekondes vanweë maangetye wat die Aarde se rotasie vertraag. Volgens die huidige tydhoudingstelsel sal óf ’n skrikkelsekonde elke dag by die horlosie gevoeg moet word óf andersins sal die lengte van die dag amptelik met ’n sekonde verleng moet word.<ref name="arxiv1106_3141"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 100&nbsp;000
| Die [[eiebeweging]] van sterre oor die naghemel, wat die gevolg is van hulle beweging deur die [[Melkweg]], maak baie van die [[sterrebeeld]]e onherkenbaar in vergelyking met vandag se vorms.<ref name="Tapping 2005"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 100&nbsp;000<ref name=prob group="nota"/>
| Die [[hiperreus]]ester [[VY Canis Majoris]] sal moontlik in ’n supernova ontplof het.<ref name="Monnier Tuthill Lopez 1999"/>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| >&nbsp;100&nbsp;000
| As een van die langtermynuitwerkings van [[aardverhitting]], sal 10% van [[kweekhuisgas|antropogeniese koolstofdioksied]] steeds in ’n gestabiliseerde [[atmosfeer]] bly.<ref>{{Cite book |title= The Long Thaw: How Humans Are Changing the Next 100,000 Years of Earth's Climate |url= https://archive.org/details/longthawhowhuman00arch_317 |url-access= limited |author= David Archer |date= 2009 |page= [https://archive.org/details/longthawhowhuman00arch_317/page/n135 123] |publisher= Princeton University Press |isbn= 978-0-691-13654-7}}</ref>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 250&nbsp;000
| Lōʻihi, ’n jong [[vulkaan]] sowat 35&nbsp;km van die suidooskus van die eiland [[Hawaii (eiland)|Hawaii]], sal bo die oppervlak van die oseaan uitstyg en ’n nuwe vulkaaneiland word.<ref name="havo"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| c. 300&nbsp;000<ref name=prob group="nota"/>
| Op ’n tydstip in die volgende paar honderdduisend jaar sal die [[Wolf-Rayetster]] WR&nbsp;104 dalk in ’n supernova ontplof. Daar is ’n klein kans dat WR&nbsp;104 vinnig genoeg tol om ’n [[gammaflits]] te veroorsaak, en ’n selfs kleiner kans dat so ’n flits ’n bedreiging kan inhou vir die lewe op Aarde.<ref>{{cite journal | journal= The Astrophysical Journal |volume= 675 |number= 1 |arxiv= 0712.2111 |title= The Prototype Colliding-Wind Pinwheel WR 104 |first1= Peter |last1= Tuthill |first2= John |last2= Monnier |first3= Nicholas |last3= Lawrance |first4= William |last4= Danchi |first5= Stan |last5= Owocki |first6= Kenneth |last6= Gayley |year= 2008 |doi= 10.1086/527286 |bibcode= 2008ApJ...675..698T |pages= 698–710}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.physics.usyd.edu.au/~gekko/pinwheel/tech_faq.html|title=WR 104: Technical Questions|last1=Tuthill|first1=Peter|accessdate=20 Desember 2015}}</ref>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 500&nbsp;000<ref name=prob group="nota"/>
|Die Aarde sal moontlik getref wees deur ’n [[asteroïde]] met ’n [[deursnee]] van rofweg 1&nbsp;km, met die veronderstelling dat dit nie voorkom kan word nie.<ref name="Bostrom 2002"/>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 500&nbsp;000
| Die rowwe terrein van die [[Nasionale Park Badlands]] in [[Suid-Dakota]] sal heeltemal deur erosie weggevreet wees.<ref>{{cite web|title= Badlands National Park – Nature & Science – Geologic Formations|url= http://www.nps.gov/badl/naturescience/geologicformations.htm}}</ref>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 1&nbsp;miljoen
| Meteoorkrater, ’n groot [[Krater|impakkrater]] in [[Arizona]], wat as die "varsste" in sy soort beskou word, sal deur erosie weggevreet wees.<ref>{{cite book|last= Landstreet|first= John D.|title= Physical Processes in the Solar System: An introduction to the physics of asteroids, comets, moons and planets|date= 2003|publisher= Keenan & Darlington|page= 121 | isbn = 9780973205107 | url = https://books.google.com/books?id=Ads1AQAAIAAJ}}</ref>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 1&nbsp;miljoen<ref name=prob group="nota"/>
| Die verste tyd in die toekoms dat die rooisuperreus [[Betelgeuse]] in ’n supernova sal ontplof. Die supernova sal minstens ’n paar maande lank in die daglig van die Aarde af sigbaar wees. Dit kan selfs binne 100&nbsp;000 jaar gebeur.<ref name="betel"/><ref>{{cite news |title=A giant star is acting strange, and astronomers are buzzing |url=https://www.nationalgeographic.com/science/2019/12/betelgeuse-is-acting-strange-astronomers-are-buzzing-about-supernova/ |accessdate=15 Maart 2020 |work=National Geographic |date=26 Desember 2019 |language=en}}</ref>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 1&nbsp;miljoen<ref name=prob group="nota"/>
| [[Desdemona (maan)|Desdemona]] en [[Cressida (maan)|Cressida]], mane van [[Uranus]], sou waarskynlik gebots het.<ref name=Uranus>{{cite web|title= Uranus's colliding moons|year= 2017|url= http://www.astronomy.com/news/2017/09/uranus-colliding-moons |publisher= astronomy.com|accessdate= 23 September 2017}}</ref>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 1,4&nbsp;miljoen
| Die [[ster]] Gliese&nbsp;710 sal binne 9&nbsp;000&nbsp;[[AE]] (0,14&nbsp;[[ligjare]]) van die [[Son]] af kom voordat dit wegbeweeg. Dit sal voorwerpe versteur in die [[Oortwolk]], ’n halo van ysliggame in ’n wentelbaan aan die buiterand van die Sonnestelsel. ’n Botsing van ’n [[komeet]] in die binneste Sonnestelsel is waarskynlik.<ref name="gliese"/>
|-
| style="background: #CEFF00;" | [[Beeld:Butterfly icon (Noun Project).svg|16px|Biologie]]
| 2&nbsp;miljoen
| Geraamde tyd vir die herstel van [[koraal]]rif-ekostelsels van versuring wat deur die [[mens]] veroorsaak is; die herstel van mariene ekostelsels ná die versuringsvoorval wat sowat 65&nbsp;miljoen jaar gelede plaasgevind het, het omtrent so lank geneem.<ref>{{cite book|last= Goldstein|first= Natalie|title= Global Warming|date= 2009|publisher= Infobase Publishing|page= 53 | url = https://books.google.com/books?id=-uYkEBl6CWYC | isbn = 9780816067695 |quote= The last time acidification on this scale occurred (about 65 mya) it took more than 2 million years for corals and other marine organisms to recover; some scientists today believe, optimistically, that it could take tens of thousands of years for the ocean to regain the chemistry it had in preindustrial times.}}</ref>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 2&nbsp;miljoen+
| Die [[Grand Canyon]] sal verder deur erosie weggevreet word en effens verdiep, maar hoofsaaklik vergroot tot ’n breë vallei wat die [[Coloradorivier]] omring.<ref>{{cite web|title= Grand Canyon – Geology – A dynamic place|url= http://www.nature.nps.gov/views/layouts/Main.html#/GRCA/geo/dynamic/|website= Views of the National Parks|publisher= National Park Service|access-date= 24 September 2020|archive-date= 21 Julie 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20180721014344/https://www.nature.nps.gov/views/layouts/Main.html#/GRCA/geo/dynamic/|url-status= dead}}</ref>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 2,7&nbsp;miljoen
| Die gemiddelde wentelhalveertyd van huidige [[Sentour (kleinplaneet)|sentoure]], wat onstabiel is vanweë [[swaartekrag]]wisselwerkings met die buitenste planete.<ref name="Horner2004a">{{cite journal
 |last1= Horner |first1 = J.
 |last2= Evans |first2= N.W. |last3= Bailey |first3= M. E.
 |title= Simulations of the Population of Centaurs I: The Bulk Statistics
 |date= 2004
 |arxiv= astro-ph/0407400
 |doi= 10.1111/j.1365-2966.2004.08240.x
 |journal= Monthly Notices of the Royal Astronomical Society
 |volume= 354|issue=3|pages=798–810 |bibcode=2004MNRAS.354..798H
}}</ref> 
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 10&nbsp;miljoen
| Die breër wordende [[Oos-Afrikaanse Skeur]]vallei word oorstroom deur die [[Rooisee]], en ’n daaropvolgende nuwe oseaan sal die kontinent [[Afrika]] verdeel.<ref name="rift"/> Die [[Aarde#Interne struktuur en plaattektoniek|Afrikaplaat]] sal ook verdeel word in die nuwe Nubiese en die Somaliplaat.
|-
| style="background: #CEFF00;" | [[Beeld:Butterfly icon (Noun Project).svg|16px|Biologie]]
| 10&nbsp;miljoen
| Geraamde tyd vir die volle herstel in [[biodiversiteit]] ná ’n moontlike [[Holoseen-uitwissing]], indien dit op dieselfde skaal as die vyf vorige uitsterwingsvoorvalle was.<ref>{{cite journal|last1= Kirchner|first1= James W.|last2= Weil|first2= Anne|title= Delayed biological recovery from extinctions throughout the fossil record|journal= Nature|date= 9 Maart 2000|volume= 404|pages= 177–180 |bibcode = 2000Natur.404..177K|doi= 10.1038/35004564|issue= 6774|pmid= 10724168}}</ref>

Selfs sonder ’n massauitwissing sal die meeste huidige [[spesie]]s uitgesterf het weens die natuurlike uitsterwingstempo, en baie [[klade]]s sal geleidelik in nuwe vorme ontwikkel het.<ref>{{cite book|last= Wilson|first= Edward O.|title= The Diversity of Life|date= 1999|publisher= W.W. Norton & Company|page= 216 | isbn = 9780393319408 | url = https://books.google.com/books?id=FzPaB_6Pw4MC}}</ref><ref>
{{cite book
 | last1 = Wilson
 | first1 = Edward Osborne
 | year = 1992
 | chapter = The Human Impact
 | title = The Diversity of Life
 | url = https://books.google.com/books?id=VS7GeNorZE4C
 | location = Londen
 | publisher = Penguin UK
 | publication-date = 2001
 | page = 
 | isbn = 9780141931739
 | access-date = 15 Maart 2020
 | quote = 
}}
</ref>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 10&nbsp;miljoen – 1&nbsp;miljard<ref name=prob group="nota"/>
| [[Kupido (maan)|Kupido]] en [[Belinda (maan)|Belinda]], mane van Uranus, sou moontlik gebots het.<ref name=Uranus/>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 25&nbsp;miljoen
| Volgens Christopher R. Scotese sal die beweging van die [[San Andreas-breuk]] veroorsaak dat die [[Golf van Kalifornië]] in die Sentrale Vallei invloei. Dit sal ’n nuwe binnelandse see aan die weskus van [[Noord-Amerika]] vorm.<ref name="scotese"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 50&nbsp;miljoen
| Die verste moontlike tyd in die toekoms dat [[Mars]] se maan [[Phobos (maan)|Phobos]] teen die planeet sal bots.<ref name="Bills"/>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 50&nbsp;miljoen
| Volgens Christopher R. Scotese sal die beweging van die San Andreas-breuk veroorsaak dat die huidige liggings van [[Los Angeles]] en [[San Francisco]] saamsmelt.<ref name="scotese"/> Die Kaliforniese kus sal in die [[Aleoetiese Trog]] afgedruk word.<ref name="trench"/>

Afrika se botsing teen [[Eurasië]] sluit die [[Middellandse See|Middellandse Bekken]] en skep ’n bergreeks soortgelyk aan die [[Himalaja]].<ref name="medi"/>

Die pieke van die [[Appalache|Appalache-bergreeks]] sal grootliks deur erosie weggevreet wees,<ref>{{cite encyclopedia | date = 2011 | title = Geology | encyclopedia = Encyclopedia of Appalachia | publisher = University of Tennessee Press | url = http://www.encyclopediaofappalachia.com/category.php?rec=2 | accessdate = 21 Mei 2014 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20140521203455/http://www.encyclopediaofappalachia.com/category.php?rec=2 | archivedate = 21 Mei 2014 | url-status = dead | df = dmy-all }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140521203455/http://www.encyclopediaofappalachia.com/category.php?rec=2 |date=21 Mei 2014 }}</ref> hoewel die topografie eintlik sal styg namate valleie in die streek teen twee keer dié tempo dieper word.<ref>{{cite journal|last1= Hancock|first1= Gregory|title= Summit erosion rates deduced from 10Be: Implications for relief production in the central Appalachians|journal= Geology|date= Januarie 2007|volume= 35|issue= 1|page= 89|doi= 10.1130/g23147a.1 |url= http://pages.geo.wvu.edu/~kite/HancockKirwan2007SummitErosion.pdf|last2= Kirwan|first2= Matthew|bibcode= 2007Geo....35...89H}}</ref>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 50-60&nbsp;miljoen
| Die [[Kanada|Kanadese]] [[Rotsgebergte]] sal deur erosie weggevreet wees tot ’n vlakte.<ref>{{cite book|last= Yorath|first=C. J.|title= Of rocks, mountains and Jasper: a visitor's guide to the geology of Jasper National Park|date= 2017|publisher= Dundurn Press|page= 30 | isbn = 9781459736122 | quote = [...] 'How long will the Rockies last?' [...] The numbers suggest that in about 50 to 60 million years the remaining mountains will be gone, and the park will be reduced to a rolling plain much like the Canadian prairies.}}</ref> Die Suidelike Rotsgebergte in die VSA sal effens stadiger erodeer.<ref>{{cite journal|last= Dethier|first= David P.|display-authors= 4|author2= Ouimet, W.|author3= Bierman, P. R.|author4= Rood, D. H.|author5= Balco, G.|title= Basins and bedrock: Spatial variation in 10Be erosion rates and increasing relief in the southern Rocky Mountains, USA|journal= Geology|date= 2014|volume= 42|issue= 2|pages= 167–170|url= http://noblegas.berkeley.edu/~balcs/pubs/Dethier_2014_Geology.pdf|bibcode= 2014Geo....42..167D|doi= 10.1130/G34922.1|access-date= 24 September 2020|archive-date= 23 Desember 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181223151250/http://noblegas.berkeley.edu/~balcs/pubs/Dethier_2014_Geology.pdf|url-status= dead}}</ref>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 50-400&nbsp;miljoen
| Geraamde tyd wanneer die Aarde sy [[fossielbrandstof]]reserwes natuurlik sal aanvul.<ref>{{cite book|editor-last= Pimentel|editor-first= David|last= Patzek|first= Tad W.|title= Biofuels, Solar and Wind as Renewable Energy Systems: Benefits and Risks|chapter= Can the Earth Deliver the Biomass-for-Fuel we Demand?|date= 2008|publisher= Springer | isbn = 9781402086533 | url = https://books.google.com/books?id=WNszUml_Wd4C}}</ref>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 80&nbsp;miljoen
| Die eiland [[Hawaii (eiland)|Hawaii]] sal die laaste huidige Hawaise eiland wees wat onder die see verdwyn het, terwyl ’n nuwe reeks eilande in hulle plek sal verskyn het.<ref>{{cite news|last= Perlman|first= David|title= Kiss that Hawaiian timeshare goodbye / Islands will sink in 80 million years|url= http://www.sfgate.com/news/article/Kiss-that-Hawaiian-timeshare-goodbye-Islands-2468202.php|newspaper= San Francisco Chronicle|date= 14 Oktober 2006}}</ref>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 100&nbsp;miljoen<ref name=prob group="nota"/>
| Die Aarde sal moontlik getref gewees het deur ’n asteroïde so groot soos die een wat 66&nbsp;miljoen jaar gelede die [[Kryt-Paleogeen-uitwissing]] veroorsaak het, met die veronderstelling dat dit nie voorkom kon word nie.<ref name="kpg1"/>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 100&nbsp;miljoen
| Volgens ’n model deur Christopher R. Scotese sal ’n nuwe [[subduksie]]sone in die [[Atlantiese Oseaan]] vorm en die Amerikas sal terug na Afrika begin beweeg.<ref name="scotese"/>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 100&nbsp;miljoen
| Boonste raming vir die bestaan van [[Saturnus se ringe]] in hulle huidige vorm.<ref>{{cite book|last= Lang|first= Kenneth R.|title= The Cambridge Guide to the Solar System|date= 2003|publisher= Cambridge University Press|page= [https://archive.org/details/cambridgeguideto0000lang/page/329 329] | isbn = 9780521813068 | url = https://archive.org/details/cambridgeguideto0000lang |url-access= registration| quote = [...] all the rings should collapse [...] in about 100 million years.}}</ref>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 110&nbsp;miljoen
| Die [[Son]] se [[ligsterkte]] het met 1% toegeneem.<ref>{{cite journal|title= Distant future of the Sun and Earth revisited |journal= Monthly Notices of the Royal Astronomical Society |volume= 386 |issue= 1 |pages= 155–63 |author= Schröder, K.-P. |author2= Connon Smith, Robert |date= 2008|arxiv= 0801.4031|bibcode= 2008MNRAS.386..155S|doi= 10.1111/j.1365-2966.2008.13022.x}}</ref>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 180&nbsp;miljoen
| Vanweë die geleidelike afname in die Aarde se rotasiespoed sal ’n dag op Aarde ’n uur langer wees as vandag.<ref>{{cite web | title = How Long Until The Moon Slows The Earth to a 25 Hour Day? |author= Jillian Scudder | work= Forbes | url = https://www.forbes.com/sites/jillianscudder/2017/01/28/how-long-until-the-moon-slows-the-earth-to-a-25-hour-day/#477b64b16d32 | accessdate= 30 Mei 2017}}</ref>
|-
| style="background: #e0ffff;" | [[Beeld:Greek lc pi icon.svg|16px|Wiskunde]]
| 230&nbsp;miljoen
| Die voorspelling van die planete se wentelbane is onmoontlik oor groter tydperke, want dit is die tydskaal waarop dinamiese stelsels [[Chaosteorie|chaoties]] word.<ref name="hayes07"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 240&nbsp;miljoen
| Vanaf sy huidige posisie voltooi die [[Sonnestelsel]] ’n volle omwenteling om die middel van die [[Melkweg]].<ref name="galyear"/>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 250&nbsp;miljoen
|Volgens Christopher R. Scotese sal die kus van Kalifornië teen [[Alaska]] bots vanweë die noordwaartse beweging van die Amerikaanse weskus.<ref name="scotese"/>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 250-350&nbsp;miljoen
| Al die Aarde se kontinente kan in een [[superkontinent]] saamgesmelt wees. Drie moontlike rangskikkings van hierdie konfigurasie is gedoop Amasië, Novopangaea en Pangaea Ultima.<ref name="scotese"/><ref name="Williams Nield 2007"/> Dit sal waarskynlik ’n [[Glasiaal|glasiale tydperk]] tot gevolg hê, met laer seevlakke en toenemende [[suurstof]]vlakke, wat temperature verder sal laat daal.<ref>Calkin and Young in 1996 op ble. 9–75</ref><ref name="ReferenceA"/>
|-
| style="background: #CEFF00;" | [[Beeld:Butterfly icon (Noun Project).svg|16px|Biologie]]
| >&nbsp;250&nbsp;miljoen
| Vinnige biologiese [[evolusie]] kan voorkom vanweë die vorming van ’n superkontinent met laer temperature en hoër suurstofvlakke.<ref name="ReferenceA">Thompson en Perry in 1997 op ble. 127–28</ref> Toenemende mededinging tussen spesies vanweë die vorming van ’n superkontinent, groter vulkaanaktiwiteit en minder leefbare toestande weens aardverhitting as gevolg van ’n helderder Son lei tot ’n uitsterwingsvoorval waarvan die [[plant]]- en [[dier]]elewe nie ten volle sal herstel nie.<ref name=swansong2>{{cite journal|title= Swansong Biosphere II: The final signs of life on terrestrial planets near the end of their habitable lifetimes |journal= International Journal of Astrobiology |volume= 13 |issue= 3 |pages= 229–243 |author= O'Malley-James, Jack T. |author2= Greaves, Jane S. |author3= Raven, John A. |author4= Cockell, Charles S.|date= 2014 | arxiv= 1310.4841 |bibcode= 2014IJAsB..13..229O |doi= 10.1017/S1473550413000426}}</ref>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 300-600&nbsp;miljoen
| Geraamde tyd waarop die temperatuur in [[Venus]] se mantel ’n maksimum sal bereik. Oor die volgende sowat 100&nbsp;miljoen jaar sal groot subduksie voorkom en die kors hersikleer word.<ref name="Strom1994">{{cite journal |last= Strom |first= Robert G. |author2= Schaber, Gerald G. |author3= Dawson, Douglas D. |date= 25 Mei 1994 |title= The global resurfacing of Venus |journal= Journal of Geophysical Research |volume= 99 |issue= E5 |pages= 10899–10926 |doi= 10.1029/94JE00388 |bibcode= 1994JGR....9910899S|url= https://zenodo.org/record/1231347 }}</ref>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 400-500&nbsp;miljoen
| Die superkontinent (Amasië, Novopangaea of Pangaea Ultima) sal waarskynlik uitmekaargeskeur het.<ref name="Williams Nield 2007"/> Dit sal lei tot hoër globale temperature, soos in die [[Kryt (geologie)|Krytperiode]].<ref name="ReferenceA"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 500 miljoen<ref name=prob group="nota"/>
| Geraamde tyd dat ’n [[gammaflits]], of massiewe, hiperenergieke [[supernova]], plaasvind binne 6&nbsp;500 ligjare van die Aarde af; dit sal naby genoeg wees dat sy strale die Aarde se [[osoonlaag]] beïnvloed en ’n groot massauitsterwing veroorsaak, met die veronderstelling dat so ’n ontploffing in die verlede die [[Ordovisium-Siluur-uitwissing]] veroorsaak het. Die supernova sal egter presies georiënteer moet wees relatief tot die Aarde om ’n negatiewe uitwerking te hê.<ref name="natgeo"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 600&nbsp;miljoen
| Getyversnelling laat die [[Maan]] so ver van die Aarde af beweeg dat ’n algehele [[sonsverduistering]] nie meer moontlik is nie.<ref name="600mil"/>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 500-600&nbsp;miljoen
| Die Son se toenemende [[ligsterkte]] begin die karbonaat-silikaat-siklus versteur; die hoër ligsterkte laat die verwering van rotse op die oppervlak toeneem en dit vang [[koolstofdioksied]] in die grond vas as karbonaat. Namate water van die Aarde se oppervlak af verdamp, word rotse harder; dit veroorsaak dat [[plaattektoniek]] afneem en eindelik ophou nadat die oseane eers heeltemal verdamp het. Met minder vulkanisme wat koolstof in die Aarde se atmosfeer resikleer, begin koolstofdioksiedvlakke afneem.<ref name=swansong>{{cite journal|title= Swansong Biospheres: Refuges for life and novel microbial biospheres on terrestrial planets near the end of their habitable lifetimes |journal= International Journal of Astrobiology |volume= 12 |issue= 2 |pages= 99–112 |author= O'Malley-James, Jack T. |author2= Greaves, Jane S. |author3= Raven, John A. |author4= Cockell, Charles S.|date= 2012 | arxiv= 1210.5721 |bibcode= 2013IJAsB..12...99O |doi= 10.1017/S147355041200047X}}</ref> Teen hierdie tyd sal koolstofdioksiedvlakke so laag wees dat [[C3-plant|C<sub>3</sub>]]-[[fotosintese]] nie meer moontlik is nie. Alle plante wat C<sub>3</sub>-fotosintese gebruik (≈99 persent van huidige spesies) sal doodgaan.<ref name="Heath Doyle 2009"/> Die uitsterwing van C<sub>3</sub>-plante sal waarskynlik ’n langtermynproses wees eerder as ’n skielike afname. Dit is waarskynlik dat plantgroepe een-een sal doodgaan lank voordat die kritieke koolstofdioksiedvlak bereik word.<ref name=swansong2/>
|-
| style="background: #CEFF00;" | [[Beeld:Butterfly icon (Noun Project).svg|16px|Biologie]]
| 500-800&nbsp;miljoen<ref name=prob group="nota"/>
| Namate die Aarde vinnig warmer word en koolstofdioksiedvlakke daal, sal plante – en ook diere – langer kan oorleef as hulle ander strategieë ontwikkel soos om minder koolstofdioksied vir fotosintese te gebruik, vleis in plaas van plante te eet, ensovoorts. Die uitsterwing van die meeste plante sal lei tot minder [[suurstof]] in die [[atmosfeer]], en meer [[DNS]]-beskadigende [[ultraviolet]]strale sal die Aarde se oppervlak bereik. Die stygende temperature sal chemiese reaksies in die atmosfeer laat toeneem, en dit sal suurstofvlakke verder laat afneem. Vlieënde diere sal beter daaraan toe wees omdat hulle sal kan vlieg na plekke waar die temperature laer is.<ref name=WB11728>Ward & Brownlee in 2003 on pages 117-28</ref> Baie diere sal na die pole of ondergronds gedwing word. Dié diere sal aktief word tydens die poolnag en slaap tydens die pooldag vanweë die intense hitte en straling. ’n Groot deel van die Aarde sal ’n droë [[woestyn]] word, en diere en plante sal hoofsaaklik in die oseane voorkom.<ref name=WB11728/>
|-
| style="background: #CEFF00;" | [[Beeld:Butterfly icon (Noun Project).svg|16px|Biologie]]
| 800-900&nbsp;miljoen
| Koolstofdioksiedvlakke daal tot by die punt waar C<sub>4</sub>-fotosintese nie langer moontlik is nie.<ref name="Heath Doyle 2009"/> Sonder plante wat suurstof in die atmosfeer kan vrylaat, sal vrye suurstof en die osoonlaag verdwyn en dodelike vlakke UV-lig sal die oppervlak bereik. In die boek ''The Life and Death of Planet Earth'' skryf Peter D. Ward en Donald Brownlee dat sommige diere in die oseane sal kan oorleef. Eindelik sal alle meersellige lewe egter uitsterf.<ref name="bd2_6_1665"/> Diere sal op die langste sowat 100&nbsp;miljoen jaar kan oorleef nadat die plantlewe uitesterf het; die laaste diere sal dié wees wat nie op lewende plante staatmaak nie, byvoorbeeld [[termiet]]e of dié naby hidrotermiese bronne soos [[wurm]]s van die genus ''Riftia''.<ref name=swansong2/> Eindelik sal net eensellige organismes oorbly.
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 1 miljard<ref name="langskaal" group="nota">Tydeenhede is volgens die [[Kort en lang skaalverdeling|lang skaalverdeling]]</ref>
| 27% van die oseane se massa sal in die [[aardmantel]] afgedruk word. As dit ononderbroke voortduur, sal dit ’n ewewig bereik wanneer 65% van die oppervlakwater op die oppervlak oorbly.<ref name=hess5_4_569/>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 1,1&nbsp;miljard
| Die Son se ligsterkte het met 10% toegeneem, wat veroorsaak dat die Aarde se oppervlaktemperatuur gemiddeld 320&nbsp;K (47&nbsp;°C) is. Die atmosfeer sal ’n "klam kweekhuis" word, wat sal lei tot ’n wegholverdamping van die oseane.<ref name="swansong"/><ref name="mnras386_1"/> Dit sal meebring dat [[plaattektoniek]] heeltemal ophou, as dit nie reeds opgehou het nie. Klompies water kan nog by die pole voorkom, waar eenvoudige lewe sal kan voorkom.<ref name="abode"/><ref name="pressure"/>
|-
| style="background: #CEFF00;" | [[Beeld:Butterfly icon (Noun Project).svg|16px|Biologie]]
| 1,2&nbsp;miljard
| Laaste tyd waarop alle plantlewe uitgesterf sal wees. Stygende temperature sal dierelewe onmoontlik maak.
|-
| style="background: #CEFF00;" | [[Beeld:Butterfly icon (Noun Project).svg|16px|Biologie]]
| 1,3&nbsp;miljard
| [[Eukarioot|Eukariote]] sterf uit weens ’n gebrek aan koolstofdioksied. Net [[Prokarioot|prokariote]] bly oor.<ref name="bd2_6_1665"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 1,5-1,6&nbsp;miljard
|Die Son se stygende ligsterkte veroorsaak dat sy [[bewoonbare sone]] verder weg beweeg; namate [[koolstofdioksied]] in [[Mars]] se atmosfeer toeneem, styg sy oppervlaktemperatuur tot die vlak van die Aarde s’n tydens die [[ystydperk]].<ref name="bd2_6_1665"/><ref name="mars"/>
|-
| style="background: #CEFF00;" | [[Beeld:Butterfly icon (Noun Project).svg|16px|Biologie]]
| 1,6&nbsp;miljard
| Vroegste tyd waarop alle prokariote sal uitsterf.<ref name=bd2_6_1665/>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 2&nbsp;miljard
| Laaste tyd waarop die Aarde se oseane sal verdamp as die atmosfeerdruk sou afneem via die [[stikstofsiklus]].<ref name=pnas106_24/>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 2,3&nbsp;miljard
| Die Aarde se [[Aardkern#Buitekern|buitekern]] vries as die [[Aardkern#Binnekern|binnekern]] aanhou groei teen sy huidige tempo van 1&nbsp;mm per jaar.<ref name="ng4_264"/><ref name="compo"/> Sonder sy vloeibare buitekern verdwyn die Aarde se [[magneetveld]]<ref name="magnet"/> en gelaaide deeltjies wat van die Son afkomstig is, vernietig geleidelik die atmosfeer.<ref>{{cite journal |title= Solar wind hammers the ozone layer |journal= News@nature |author= Quirin Shlermeler|date= 3 Maart 2005 | doi= 10.1038/news050228-12 |ref= harv}}</ref>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 2,55&nbsp;miljard
| Die Son sal sy maksimum oppervlaktemperatuur van 5&nbsp;820&nbsp;K bereik het. Daarna sal hy geleidelik koeler word, terwyl sy ligsterkte bly toeneem.<ref name="mnras386_1"/>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 2,8&nbsp;miljard
| Die Aarde se oppervlaktemperatuur bereik sowat 420&nbsp;K (147&nbsp;°C), selfs by die pole.<ref name=swansong/><ref name="global1"/>
|-
| style="background: #CEFF00;" | [[Beeld:Butterfly icon (Noun Project).svg|16px|Biologie]]
| 2,8&nbsp;miljard
| Alle oorblywende lewe, wat nou slegs bestaan uit eensellige kolonies in afgesonderde mikro-omgewings, sterf uit.<ref name=swansong/><ref name="global1"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| c.&nbsp;3&nbsp;miljard<ref name=prob group="nota"/>
| Daar is ’n kans van rofweg een in 100&nbsp;000 dat die Aarde voor hierdie tyd deur ’n wisselwerking met ’n ander ster in die [[interstellêre medium|interstellêre ruimte]] gewerp kan word, en ’n kans van een in 3&nbsp;miljoen dat dit deur ’n ander ster aangetrek en in ’n wentelbaan vasgevang kan word. As dit sou gebeur, sal lewe, as dit die interstellêre reis oorleef het, dalk langer voortbestaan.{{sfn|Adams|2008|pp=33–44}}
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 3&nbsp;miljard
| Die [[mediaan]]punt waar die Maan se toenemende afstand van die Aarde af sy stabiliserende uitwerking op die Aarde se [[ashelling]] sal verklein. As ’n gevolg raak die Aarde se rotasie chaoties, wat weer lei tot drastiese wisselings in die Aarde se klimaat.<ref name="wander"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 3,3&nbsp;miljard
| ’n Kans van 1% dat [[Jupiter]] se [[swaartekrag]] die wentelbaan van [[Mercurius]] so chaoties maak dat dit teen [[Venus]] bots, en dit sal die binneste Sonnestelsel in chaos dompel. Moontlike scenario's sluit in dat Mercurius teen die Son bots, uit die Sonnestelsel gewerp word of teen die Aarde bots.<ref name="chaos"/>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|alt=Geologie en planetologie|Geologie en planetologie]]
| 3,5-4,5&nbsp;miljard
| Alle oseaanwater wat nog nie verdamp het nie, verdamp nou. Die [[kweekhuiseffek]] wat veroorsaak word deur die swaar, waterryke atmosfeer en die Son se ligsterkte wat sowat 35-40% sy huidige waarde is, lei daartoe dat die Aarde se oppervlaktemperatuur tot 1&nbsp;400&nbsp;K (1&nbsp;130&nbsp;°C) styg – warm genoeg om rotse op die oppervlak te laat smelt.{{sfn|Brownlee|2010|p= 95}}<ref name="pnas106_24">{{cite journal | last1= Li | first1= King-Fai | last2= Pahlevan | first2= Kaveh | last3= Kirschvink | first3= Joseph L. | last4= Yung | first4= Yuk L. | date= 16 June 2009 | title= Atmospheric pressure as a natural climate regulator for a terrestrial planet with a biosphere | journal= Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America| volume= 106 | issue= 24 | pages= 9576–9579 | doi= 10.1073/pnas.0809436106 | pmid= 19487662 | pmc= 2701016 | bibcode= 2009PNAS..106.9576L }}</ref><ref name=guinan_ribas>{{cite journal | last1= Guinan | first1= E. F. | last2= Ribas | first2= I. | title= Our Changing Sun: The Role of Solar Nuclear Evolution and Magnetic Activity on Earth's Atmosphere and Climate | journal= ASP Conference Proceedings | volume= 269 | pages= 85–106 | editor1-last= Montesinos | editor1-first= Benjamin | editor2-last= Gimenez | editor2-first= Alvaro | editor3-last= Guinan | editor3-first= Edward F. | date= 2002 | bibcode= 2002ASPC..269...85G }}</ref><ref name=icarus74>{{cite journal | last1= Kasting | first1= J. F. | title= Runaway and moist greenhouse atmospheres and the evolution of earth and Venus | journal= Icarus | volume= 74 |date= Junie 1988 | issue= 3 | pages= 472–494 | doi= 10.1016/0019-1035(88)90116-9 | pmid= 11538226 | bibcode= 1988Icar...74..472K | url= https://zenodo.org/record/1253896 }}</ref> Die temperatuur sal omtrent twee keer so hoog wees as op Venus vandag, en teen dié temperatuur sal die oppervlak gedeeltelik gesmelt wees.<ref name="venus"/> Venus sal in dié tyd ook drasties warmer word – waarskynlik warmer as die Aarde omdat dit nader aan die Son is.
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 3,6&nbsp;miljard
| [[Neptunus]] se maan [[Triton (maan)|Triton]] val deur die planeet se [[Rochelimiet]] en kan in ’n [[planetêre ring]] opgebreek word soortgelyk aan [[Saturnus]] s'n.<ref name="triton"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 4&nbsp;miljard
| Die [[mediaan]]punt waar die [[Andromeda-sterrestelsel]] met die [[Melkweg]] sal bots, waarna hulle kan verenig in een groot "Melkomeda".<ref name="cox"/> Daar is ook ’n klein kans dat die Sonnestelsel uit die Melkweg gewerp kan word.<ref name=Cain>{{cite web|title=When Our Galaxy Smashes Into Andromeda, What Happens to the Sun?|author=Cain, Fraser | work=Universe Today|url=http://www.universetoday.com/2007/05/10/when-our-galaxy-smashes-into-andromeda-what-happens-to-the-sun/|date=2007|accessdate=2007-05-16| archiveurl= https://web.archive.org/web/20070517021426/http://www.universetoday.com/2007/05/10/when-our-galaxy-smashes-into-andromeda-what-happens-to-the-sun/| archivedate= 17 Mei 2007 | url-status= live}}</ref><ref name=Cox2008>{{cite journal|title=The Collision Between The Milky Way And Andromeda | author=Cox, T. J. | author2=Loeb, Abraham | journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society | arxiv=0705.1170 | date=2008 | doi=10.1111/j.1365-2966.2008.13048.x|volume=386|issue=1 | pages=461–474 | bibcode=2008MNRAS.386..461C}}</ref> Die planete in die Sonnestelsel sal waarskynlik nie deur dié gebeure versteur word nie.<ref>{{cite web|url=http://www.nasa.gov/mission_pages/hubble/science/milky-way-collide.html |author=NASA|title=NASA's Hubble Shows Milky Way is Destined for Head-On Collision |website=NASA |date=31 Mei 2012 |accessdate=13 Oktober 2012}}</ref><ref>{{cite news|last=Dowd|first=Maureen|title=Andromeda Is Coming!|url=https://www.nytimes.com/2012/05/30/opinion/dowd-andromeda-is-coming.html|accessdate=9 Januarie 2014|newspaper=The New York Times|date=29 Mei 2012}}</ref><ref name="milk"/>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|Geologie en planetologie]]
| 4,5&nbsp;miljard
| Mars bereik dieselde sonstraling per eenheid oppervlak as wat die Aarde gehad het toe dit gevorm het, 4,5&nbsp;miljard jaar gelede.<ref name="mars"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 5,4&nbsp;miljard
| Met sy [[waterstof]]voorraad opgebruik, beweeg die Son uit die [[hoofreeks]] en begin in ’n [[rooireus]] ontwikkel.<ref name="Schroder 2008"/>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|Geologie en planetologie]]
| 6,5&nbsp;miljard
| Mars bereik dieselde sonstraling per eenheid oppervlak as die Aarde vandag, waarna dieselfde lot soos hier bo vir die Aarde beskryf, dit sal tref.<ref name="mars"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 7,5&nbsp;miljard
| Die Aarde en Mars het ’n [[sinchroniese rotasie]] vanweë die uitsittende subreus-Son.<ref name="mars"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 7,59&nbsp;miljard
| Die Aarde en Mars word waarskynlik vernietig deurdat die Son hulle verswelg, net voor die Son sy grootste grootte as [[rooireus]] (die bokant van die rooireusetak op die [[Hertzsprung-Russell-diagram]]) bereik, asook sy maksimum radius van 256 keer so groot soos vandag.<ref name="Schroder 2008"/><ref name=earthredgiantsun group=nota>Dit is ’n geruime tyd al ’n netelige kwessie; sien Rybicki, K.R. en Denis, C. se geskrif van 2001. Volgens die nuutste berekenings gebeur dit egter met ’n groot mate van sekerheid.</ref> Voor die finale botsing beland die Maan waarskynlik onder die Aarde se [[Rochelimiet]] en breek op in ’n ring, waarvan die grootste deel na die Aarde se oppervlak val.<ref name="powell2007"/>
<!--
leaving this here in case later calculation(s) show the above not to be true-->

In dié tyd kan Saturnus se maan [[Titaan (maan)|Titaan]] oppervlaktemperature bereik wat lewe kan onderhou.<ref name="Titan"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 8&nbsp;miljard
| Die Son word ’n [[koolstof]]-[[suurstof]]-[[witdwerg]] met ’n massa van sowat 54,05% sy huidige waarde.<ref name="Schroder 2008"/><ref name="nebula"/><ref name="apj676_1_594"/> Op dié tydstip sal die oppervlaktemperatuur van die Aarde, as dit oorleef het, en die ander planete in die Sonnestelsel begin afneem omdat die Son as witdwerg baie minder energie as vandag uitstraal.
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 22&nbsp;miljard
| Die einde van die [[heelal]] in die [[Chronologie van die heelal#Groot Uiteenskeuring|Groot Uiteenskeuring]]-scenario, as ’n model van [[donker energie]] veronderstel word met [[Toestandsvergelyking (kosmologie)|<var>w = -1,5</var>]].<ref name="bigrip"/> As die digtheid van donker energie minder as {{nowrap|-1}} is, sal die [[uitdying van die heelal]] bly versnel en die [[waarneembare heelal]] sal al hoe kleiner word. Sowat 200&nbsp;miljoen jaar voor die Groot Uiteenskeuring sal [[sterrestelselswerm]]s soos die [[Plaaslike Groep]] of die [[Coma-sterrestelselswerm]] vernietig word. Sowat 60&nbsp;miljoen jaar voor die Groot Uiteenskeuring sal alle [[sterrestelsel]]s sterre aan hulle rande begin verloor en binne nog 40&nbsp;miljoen jaar sal hulle heeltemal disintegreer. Drie maande voor die Groot Uiteenskeuring sal alle stersisteme hulle swaartekragaantrekking verloor en planete sal wegskiet in die vinnig uitbreidende heelal. Dertig minute voor die Groot Uiteenskeuring sal [[planete]], [[ster]]re, [[asteroïde]]s en selfs uiterse voorwerpe soos [[neutronster]]re en [[swartkolk]]e in [[Atoom|atome]] verdamp. Honderd [[Zepto-|zeptosekonde]]s (10<sup>-19</sup> sekondes) voor die Groot Uiteenskeuring sal atome opbreek. Eindelik, wanneer uiteenskeuring die [[Planckskaal]] bereik, sal kosmiese stringe gedisintegreer wees, sowel as die struktuur van [[ruimtetyd]] self. Die heelal sal ’n "uiteenskeuringsingulariteit" bereik wanneer alle afstande oneindig groot word. Terwyl alle materie in ’n "samepersingsingulariteit" oneindig gekonsentreerd is, is alle materie in ’n "uiteenskeuringsingulariteit" oneindig versprei.<ref>{{cite journal
| doi = 10.1103/PhysRevLett.91.071301
| last = Caldwell | first = Robert R. |author2=Kamionkowski, Marc |author3=Weinberg, Nevin N.
| title = Phantom Energy and Cosmic Doomsday
| journal = Physical Review Letters
| volume = 91
| pages = 071301
| year = 2003
| pmid=12935004
| arxiv=astro-ph/0302506
| bibcode=2003PhRvL..91g1301C
| issue = 7
}}</ref> Waarnemings van die snelhede van sterrestelselswerms deur die [[Chandra-X-straalsterrewag]] dui egter daarop dat die regte waarde van <var>w</var> sowat -0,991 is. As dit reg is, sal die Groot Uiteenskeuring nie gebeur nie.<ref name="chand"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 50&nbsp;miljard
| As die Aarde en die Maan teen dié tyd nie vernietig is nie, sal hulle ’n [[sinchroniese rotasie]] hê, wat beteken hulle sal pal dieselfde kante na mekaar wys.<ref name="tide1">
{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=aU6vcy5L8GAC&pg=PA184| title = Solar System Dynamics | author = Murray, C.D. | author2 = Dermott, S.F. | last-author-amp = yes | publisher = Cambridge University Press | date = 1999 | page = 184 | isbn = 978-0-521-57295-8
}}
</ref><ref name="tide2">
{{cite book | last = Dickinson | first = Terence | title = From the Big Bang to Planet X | publisher = Camden House | date = 1993 | location = Camden-Oos, Ontario | pages = 79–81 | isbn = 978-0-921820-71-0
}}
</ref> Daarna sal die getyaksie van die witdwerg-Son [[hoekmomentum]] uit die stelsel onttrek. Dit sal meebring dat die Maan se wentelbaan sal afneem en die Aarde se tolling sal versnel.<ref name="canup_righter">
{{cite book | first1 = Robin M. | last1 = Canup | first2 = Kevin | last2 = Righter | title = Origin of the Earth and Moon | volume = 30 | series=The University of Arizona space science series | publisher = University of Arizona Press | date = 2000 | isbn = 978-0-8165-2073-2 | pages = 176–177 | url = https://books.google.com/books?id=8i44zjcKm4EC&pg=PA176
}}
</ref>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 65&nbsp;miljard
| As die Aarde en die Maan nie deur die rooireus-Son verswelg is nie, kan die Maan teen die Aarde bots weens die afname van sy wentelbaan.<ref>{{cite web|url=https://www.forbes.com/sites/brucedorminey/2017/01/31/earth-and-moon-may-be-on-long-term-collision-course/#38a21ffa3c68|website=Forbes|author=Bruce Dorminey|title=Earth and Moon May Be on Long-Term Collision Course|date=31 Januarie 2017|accessdate=11 Februarie 2017}}</ref>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 100-150&nbsp;miljard
| Weens die [[uitdying van die heelal]] verdwyn alle sterrestelsels buiten dié in die [[Plaaslike Groep]] uit sig en dus uit die [[waarneembare heelal]].<ref name="galaxy"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 150&nbsp;miljard
| Die [[kosmiese mikrogolfagtergrond]] koel af van die huidige sowat 2,7&nbsp;K tot 0,3&nbsp;K, en dit sal onopspoorbaar wees met huidige tegnologie.<ref name="temp"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 325&nbsp;miljard
| Geraamde tyd waarteen die uitdying van die heelal alle swaartekraggebonde strukture sou isoleer binne hulle eie kosmologiese horisonne. Teen dié tyd het die heelal uitgedy met ’n faktor van meer as 100&nbsp;miljoen en selfs individuele, uitgeworpe sterre sal geïsoleer word.<ref name=":0"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 450&nbsp;miljard
| [[Mediaan]]punt waar die sowat 47 sterrestelsels<ref name="messier"/> van die Plaaslike Groep sal saamsmelt in een, groot sterrestelsel.<ref name="dying"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 800&nbsp;miljard
| Verwagte tyd wanneer die netto liguitstraling van die gesamentlike "Melkomeda"-sterrestelsel sal begin afneem namate die [[rooidwerg]]sterre deur hulle [[Bloudwerg (rooidwergstadium)|bloudwergfase]] van maksimum helderheid beweeg.<ref name="bluedwarf"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 10<sup>12</sup> (1&nbsp;biljoen)
| Vroegste tyd wanneer [[stervorming]] in sterrestelsels ophou omdat sterrestelsels se gas wat sterre vorm, opraak.<ref name="dying"/>

Die uitdying van die heelal, as ’n konstante [[digtheid]] van [[donker energie]] veronderstel word, vergroot die [[golflengte]] van die kosmiese mikrogolfagtergrond met 10<sup>29</sup>, wat die skaal van die [[kosmiese lighorison]] oorskry en die bewys van die [[Oerknal]] onopspoorbaar maak.<ref name="galaxy"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 10<sup>11</sup>-10<sup>12</sup> (100&nbsp;miljard - 1&nbsp;biljoen)
| Geraamde tyd wanneer die heelal tot ’n einde sal kom volgens die [[Chronologie van die heelal#Groot Samepersing|Groot Samepersing]]-scenario, as ’n "geslote" model veronderstel word.<ref name="Adams 1997 337–72">{{Cite journal
| last         = Adams
| first        = Fred C.
| last2        = Laughlin
| first2       = Gregory
| year         = 1997
| title        = A dying universe: the long-term fate and evolution of astrophysical objects
| journal      = Reviews of Modern Physics
| volume       = 69
| issue        = 2
| pages        = 337–72
|arxiv         = astro-ph/9701131
|bibcode       = 1997RvMP...69..337A
|doi           = 10.1103/RevModPhys.69.337
}}</ref><ref>{{Cite journal |arxiv = astro-ph/0409264|doi = 10.1088/1475-7516/2004/12/006|bibcode = 2004JCAP...12..006W|title = Current observational constraints on cosmic doomsday|year = 2004|last1 = Wang|first1 = Yun|last2 = Kratochvil|first2 = Jan Michael|last3 = Linde|first3 = Andrei|last4 = Shmakova|first4 = Marina|journal = Journal of Cosmology and Astroparticle Physics|volume = 2004|issue = 12|pages = 006}}</ref> Na gelang van hoe lank die uitdyingsfase duur, sal die gebeure in die samepersingsfase in die teenoorgestelde volgorde gebeur.<ref name="Davies1994">{{cite book |last=Davies |first=Paul |title=The Last Three Minutes: Conjectures About The Ultimate Fate of the Universe |publisher=Basic Books |year=1997 |isbn=978-0-465-03851-0}}</ref> Sterrestelsel-[[superswerm]]s sal eers saamsmelt, gevolg deur [[sterrestelselswerm]]s en later [[sterrestelsel]]s. Eindelik sal [[ster]]re so naby aan mekaar wees dat hulle teen mekaar sal begin bots. Namate die heelal krimp, sal die temperatuur van die kosmiese mikrogolfagtergrond (KMA) styg tot meer as die oppervlaktemperatuur van sekere sterre, wat beteken dié sterre sal nie meer hulle interne energie kan uitstraal nie, en hulle sal geleidelik begin kook en ontplof. Dit sal begin by [[rooidwerg]]sterre met ’n klein massa sodra die KMA 2&nbsp;400&nbsp;K ({{nowrap|2 130 °C}}) bereik sowat 500&nbsp;000 jaar voor die einde, gevolg deur [[Sterreklassifikasie#Spektraaltipe|K-, G-, F-, A-, B- en eindelik O-tipe]] sterre sowat 100&nbsp;000 jaar voor die Groot Samepersing. Minute voor die Groot Samepersing sal die temperatuur so hoog wees dat [[atoomkern]]s sal ontbind en die [[subatomiese deeltjie|deeltjies]] sal opgesuig word deur reeds saamsmeltende [[swartkolk]]e. Eindelik sal al die swartkolke in die heelal saamsmelt in een, groot swartkolk wat al die materie in die heelal sal bevat. Dit sal dan die heelal verslind, insluitende homself.<ref name="Davies1994"/> Hierna is dit moontlik dat ’n nuwe Oerknal kan ontstaan wat weer ’n nuwe heelal skep. Die waargenome optrede van donker energie en die vorm van die heelal ondersteun egter nie dié scenario nie. Daar word geglo die heelal is plat en dat sy uitdying sal versnel vanweë donker energie; die eienskappe van donker energie is egter nog onbekend en dit is dus moontlik dat donker energie iewers in die toekoms kan omkeer.

Dit is ook moontlik dat die heelal ’n "geslote" model is, maar dat die kromming so klein is dat ons dit nie kan waarneem oor die afstand van die huidige waarneembare heelal nie. In dié geval sal 10<sup>18</sup> jaar verloop voor ’n groot samepersing.<ref name="Adams 1997 337–72"/>§V.B
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 1,05×10<sup>12</sup> (1,05&nbsp;biljoen)
| Geraamde tyd wanneer die heelal sou uitgedy het met ’n faktor van meer as 10<sup>26</sup>, en dit sal die gemiddelde deeltjiedigtheid verminder tot minder as een deeltjie per kosmologiese-horison-volume. Hierna sal deeltjies van ongebonde intergalaktiese materie prakties geïsoleer wees, en botsings tussen hulle sal nie meer die toekomstige evolusie van die heelal beïnvloed nie.<ref name=":0">{{Cite journal|last1=Busha|first1=Michael T.|last2=Adams|first2=Fred C.|last3=Wechsler|first3=Risa H.|last4=Evrard|first4=August E.|date=2003-10-20|title=Future Evolution of Structure in an Accelerating Universe|journal=The Astrophysical Journal|volume=596|issue=2|pages=713–724|doi=10.1086/378043|arxiv=astro-ph/0305211|issn=0004-637X}}</ref>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 4×10<sup>12</sup> (4&nbsp;biljoen)
| Geraamde tyd wanneer die rooidwerg [[Alpha Centauri|Proxima Centauri]], die naaste ster aan die Son (4,25 [[ligjare]]) die hoofreeks sal verlaat en ’n witdwerg word.<ref>{{cite journal|title=RED Dwarfs and the End of The Main Sequence|author1=Fred C. Adams|author2=Gregory Laughlin|author3=Genevieve J. M. Graves|journal=Revista Mexicana de Astronomía y Astrofísica, Serie de Conferencias|volume=22|
pages=46–49|year=2004|url=http://www.astroscu.unam.mx/rmaa/RMxAC..22/PDF/RMxAC..22_adams.pdf}}</ref>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 3×10<sup>13</sup> (30&nbsp;biljoen)
| Geraamde tyd waarteen sterre (insluitende die Son) ’n nabye wisselwerking met ’n ander ster sou gehad het. Wanneer twee sterre (of steroorblyfsels) na aan mekaar beweeg, sal hulle planete se wentelbane versteur word en hulle sal moontlik heeltemal uit die stelsel gewerp word. Hoe nader ’n planeet se wentelbaan aan sy ster is, hoe langer sal dit gewoonlik neem om so uitgewerp te word vanweë die swaartekrag van die ster.<ref name="strip"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 10<sup>14</sup> (100&nbsp;biljoen)
| Laatste voorspelde tyd dat stervorming in sterrestelsels sal eindig.<ref name="dying"/> Hierna sal alle sterre geleidelik al hulle brandstof opgebruik en doodgaan.<ref name="five ages"/> Teen dié tyd sal die heelal uitgedy het met ’n faktor van sowat 10<sup>2554</sup>.<ref name=":0"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 1.1-1.2×10<sup>14</sup> (110-120&nbsp;biljoen)
| Tyd waarteen alle sterre in die heelal hulle brandstof sou opgebruik het (die sterre wat die langste bestaan, rooidwerge met ’n klein [[massa]], het ’n leeftyd van rofweg 10-20&nbsp;biljoen jaar).<ref name="dying"/> Daarna sal die enigste stervoorwerpe wat oor is, steroorblyfsels ([[witdwerg]]e, [[neutronster]]re en [[swartkolk]]e) en [[bruindwerg]]e wees.

Botsings tussen bruindwerge sal nuwe rooidwerge vorm op ’n marginale vlak: Gemiddeld sowat 100 sterre sal skyn in wat eens die [[Melkweg]] was. Botsings tussen steroorblyfsels sal nou en dan ’n [[supernova]] veroorsaak.<ref name="dying"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 10<sup>15</sup> (1&nbsp;biljard)
| Geraamde tyd waarteen wisselwerkings tussen sterre alle planete in stersisteme (ook die Sonnestelsel) uit hulle wentelbane gewerp het.<ref name="dying"/>

Teen dié tyd sou die Son afgekoel het tot 5&nbsp;K.<ref name="five degs"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 10<sup>19</sup>-10<sup>20</sup><br/>(10-100&nbsp;triljoen)
| Geraamde tyd waarteen 90-99% van bruindwerge en steroorblyfsels (insluitende die Son) uit hulle sterrestelsels gewerp sal wees.<ref name="dying"/><ref name="five ages pp85–87"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 10<sup>20</sup> (100&nbsp;triljoen)
| Geraamde tyd waarteen die Aarde (as hy nog bestaan) teen die [[swartdwerg]]-Son sal bots weens die aftakeling van sy wentelbaan deur middel van die emissie van [[Swaartekraggolf|swaartekragstraling]].<ref name="dyson"/> 
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 10<sup>30</sup>
| Geraamde tyd waarteen dié sterre wat nie uit hulle sterrestelsels gewerp is nie (1-10%) in hulle sterrestelsels se [[supermassiewe swartkolk]]e sal val. Teen dié tyd sou [[dubbelster]]re in mekaar in geval het, en planete in hulle sterre, deur die emissie van swaartekragstraling. Dus sal net afgesonderde voorwerpe (steroorblyfsels, bruindwerge, uitgeworpe planete en swartkolke) in die heelal oorbly.<ref name=dying/>
|-
| style="background: #FFE4E1;" | [[Beeld:Psi (greek letter).svg|16px|Deeltjiefisika]]
| 2×10<sup>36</sup>
| Geraamde tyd wanneer alle [[nukleon]]e in die waarneembare heelal sal verval, as die hipotetiese [[proton]][[halfleeftyd]] se waarde die kleinste is (8,2×10<sup>33</sup> jaar).<ref name="proton"/><ref name="half-life"/><ref name=half-life group="nota">Sowat 264 halfleeftye. Tyson et al. gebruik ’n berekening met ’n ander waarde vir halfleeftyd.</ref>
|-
| style="background: #FFE4E1;" | [[Beeld:Psi (greek letter).svg|16px|Deeltjiefisika]]
| 3×10<sup>43</sup>
| Geraamde tyd wanneer alle nukleone in die waarneembare heelal sal verval, as die hipotetiese protonhalfleeftyd se waarde die grootste is (10<sup>41</sup> jaar)<ref name="dying"/> en as veronderstel word die Oerknal was [[Inflasie (kosmologie)|inflasionêr]] en dat dieselfde proses wat [[barion]]e in die vroeë heelal antibarione laat oorheers het, protone laat verval.<ref name="half-life"/><ref name=half-life group="nota"/> As protone wel verval, sal die Swartkolk-era teen dié tyd begin; dit is die tydperk waarin swartkolke die enigste oorblywende hemelliggame is.<ref name="five ages"/><ref name="dying"/>
|-
| style="background: #FFE4E1;" | [[Beeld:Psi (greek letter).svg|16px|Deeltjiefisika]]
| 10<sup>65</sup>
| As veronderstel word dat protone nie verval nie, is dit die geraamde tyd waarop rigiede voorwerpe, van vrybewegende rotse in die ruimte tot planete, hulle [[Atoom|atome]] en [[molekule]]s sal herrangskik deur middel van die [[tonneleffek]]. Op hierdie tydskaal sal enige diskrete stuk materie "soos ’n vloeistof optree" en ’n gladde sfeer word vanweë diffusie en swaartekrag.<ref name="dyson"/>
|-
| style="background: #FFE4E1;" | [[Beeld:Psi (greek letter).svg|16px|Deeltjiefisika]]
| 10<sup>1100-32000</sup>
| Geraamde tyd wanneer swartdwerge met ’n massa van of groter as 1,2 keer die massa van die Son supernovas ondergaan vanweë stadige [[silikon]]-[[nikkel]]-[[yster]]-fusie, omdat die afnemende elektronfraksie hulle [[Chandrasekhar-limiet]] verlaag, as veronderstel word dat protone nie verval nie.<ref>{{cite journal|title=Black Dwarf Supernova in the Far Future|author=M. E. Caplan|journal=MNRAS|volume=000|number=1-6|url=https://arxiv.org/pdf/2008.02296.pdf|date=7 Augustus 2020}}</ref>  
|-
| style="background: #FFE4E1;" | [[Beeld:Psi (greek letter).svg|16px|Deeltjiefisika]]
| 10<sup>1500</sup>
| As veronderstel word dat protone nie verval nie, die geraamde tyd wanneer alle [[Barion|barioniese materie]] in voorwerpe met die massa van ’n ster óf saamgesmelt het deur middel van [[muon]]gekataliseerde fusie om [[yster-56]] te vorm óf verval het van ’n element met ’n hoër massa in yster-56 om ’n [[ysterster]] te vorm.<ref name="dyson"/>
|-
| style="background: #FFE4E1;" | [[Beeld:Psi (greek letter).svg|16px|Deeltjiefisika]]
| <math>10^{10^{26}}</math><ref name="bignumber" group="nota"><math>10^{10^{26}}</math> is 1 gevolg deur 10<sup>26</sup> (100&nbsp;kwadriljoen) nulle</ref><ref name=bignumber2 group="nota">Hoewel hulle gerieflikheidshalwe in jare aangedui word, is die getalle hierna so groot dat hulle syfers onveranderd sou bly ongeag in watter konvensionele eenhede hulle aangegee word – of dit nou nanosekondes of sterleeftye is.</ref>
| Konserwatief geraamde tyd wanneer alle ystersterre vanweë die tonneleffek in swartkolke sal inmekaarstort, as geen protonverval of virtuele swartkolke veronderstel word nie.<ref name="dyson"/>

Op hierdie enorme tydskaal sal selfs ultrastabiele ystersterre vernietig wees deur middel van tonneleffekvoorvalle. Eers sal ystersterre met ’n sekere massa (iewers tussen 0,2 [[sonmassa]]s en die [[Chandrasekhar-limiet]])<ref>{{cite journal|title=The fate of a neutron star just below the minimum mass: does it explode?|journal=Astronomy and Astrophysics|volume=334|pages=159|author=K. Sumiyoshi, S. Yamada, H. Suzuki, W. Hillebrandt|date=21 Julie 1997 |arxiv=astro-ph/9707230 |quote=Given this assumption... the minimum possible mass of a neutron star is 0.189|bibcode=1998A&A...334..159S}}</ref> in neutronsterre inmekaarstort deur middel van die tonneleffek. Daarna sal neutronsterre en enige oorblywende ystersterre swaarder as die Chandrasekhar-limiet in swartkolke inmekaarstort. Die daaropvolgende verdamping van elke gevolglike swartkolk in [[subatomiese deeltjie]]s (’n proses wat rofweg [[Googol|10<sup>100</sup>]] jaar sal duur) en die daaropvolgende oorgang na die [[Donker Era]] is op hierdie tydskale oombliklik.
|-
| style="background: #FFE4E1;" | [[Beeld:Psi (greek letter).svg|16px|Deeltjiefisika]]
| <math>10^{10^{76}}</math><ref name=bignumber2 group="nota"/>
| Laat voorspelling vir wanneer alle ystersterre in swartkolke inmekaar sal stort, as geen protonveral of virtuele swartkolke veronderstel word nie.<ref name="dyson"/> Daarna sal hulle op hierdie tydskale oombliklik in subatomiese deeltjies verdamp.

Dit is die laatste moontlike tyd waarop die Swartkolk-era (en daaropvolgende Donker Era) sal begin. Ná hierdie tyd sal die heelal byna vir seker geen barioniese materie bevat nie en sal dit ’n byna suiwer [[vakuum]] wees (moontlik met die teenwoordigheid van ’n [[vals vakuum]]) totdat dit sy finale energietoestand bereik, as veronderstel word dit gebeur nie vroeër nie.
|-
| style="background: #FFE4E1;" | [[Beeld:Psi (greek letter).svg|16px|Deeltjiefisika]]
| <math>10^{10^{120}}</math><ref name=bignumber2 group="nota"/>
| Laatste raming vir wanneer die heelal sy finale energietoestand sal bereik, selfs in die teenwoordigheid van ’n vals vakuum.<ref name="linde"/>
|-
| style="background: #FFE4E1;" | [[Beeld:Psi (greek letter).svg|16px|Deeltjiefisika]]
| <math>10^{10^{10^{56}}}</math><ref name=prob group="nota"/><ref name=bignumber2 group="nota"/>
| Die tyd wanneer kwantumeffekte ’n nuwe [[Oerknal]] sal genereer wat tot ’n nuwe heelal sal lei. Iewers op hierdie enorme tydskaal kan die tonneleffek in enige geïsoleerde deel van die nou leë heelal nuwe [[Inflasie (kosmologie)|inflasionêre voorvalle]] genereer wat sal lei tot nuwe oerknalle wat nuwe heelalle skep.<ref name="carroll and chen"/>
|}

==Mensdom==

{| class="wikitable" style="width: 100%; margin-right: 0;"
|-
! scope="col" | [[Beeld:Key.svg|12px]]
! scope="col" | Jare&nbsp;van nou&nbsp;af
! scope="col" | Gebeurtenis
|-
| [[Beeld:Aiga toiletsq men.svg|16px|Tegnologie en kultuur]]
| 10&nbsp;000
| Moontlikste geraamde duur van die [[tegnologie]]se beskawing, volgens Frank Drake se oorspronklike formulering van die [[Vergelyking van Drake]].<ref>{{cite book|last1=Smith|first1=Cameron|last2=Davies|first2=Evan T.|title=Emigrating Beyond Earth: Human Adaptation and Space Colonization|date=2012|publisher=Springer|page=258}}{{ISBN missing}}</ref>
|-
| style="background: #CEFF00;" | [[Beeld:Butterfly icon (Noun Project).svg|16px|Biologie]]
| 10&nbsp;000
| As [[globalisering]]sneigings lei tot [[panmiksie]] (waar alle individue moontlike seksmaats is), sal menslike [[Geen|genetiese]] variasie nie langer streeksgebonde wees nie omdat die [[effektiewe bevolkingsgrootte]] net so groot soos die grootte van die werklike bevolking sal wees.<ref>{{cite book|last1=Klein|first1=Jan|last2=Takahata|first2=Naoyuki|title=Where Do We Come From?: The Molecular Evidence for Human Descent|date=2002|publisher=Springer|page=395}}</ref>
|-
| style="background: #e0ffff;" | [[Beeld:Greek lc pi icon.svg|16px|Wiskunde]]
| 10&nbsp;000
|Daar is ’n moontlikheid van 95% dat die [[mens]] teen dié tyd sou uitgesterf het, volgens Brandon Carter se formulering van die omstrede [[Oordeelsdagargument]], wat voorstel dat die helfte van mense wat ooit sou gelewe het, moontlik reeds gebore is.<ref name="brandon"/>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|Geologie en planetologie]]
| 100&nbsp;000+
| Tyd wat nodig is om [[Mars]] te voorsien van ’n [[suurstof]]ryke atmosfeer waar die mens kan woon deur die gebruik van slegs [[plant]]e soortgelyk aan dié wat vandag op Aarde aangetref word.<ref>{{cite journal|last=McKay|first=Christopher P.|author2=Toon, Owen B. |author3=Kasting, James F. |title=Making Mars habitable|journal=Nature|date=8 Augustus 1991|volume=352|issue=6335|pages=489–496|doi=10.1038/352489a0|pmid=11538095|bibcode = 1991Natur.352..489M |url=https://zenodo.org/record/1233115}}</ref>
|-
| [[Beeld:Aiga toiletsq men.svg|16px|Tegnologie en kultuur]]
|1&nbsp;miljoen
| Kortste geraamde tyd waarteen die mens ons [[Melkweg]] sou gekoloniseer het en die vermoë ontwikkel het om al die energie van die sterrestelsel te benut, as ’n snelheid van 10% die [[ligsnelheid]] veronderstel word.<ref name="typeiii"/>
|-
| style="background: #CEFF00;" | [[Beeld:Butterfly icon (Noun Project).svg|16px|Biologie]]
| 2&nbsp;miljoen
| Gewerwelde spesies wat so lank geskei word, sal gewoonlik allopatriese [[spesievorming]] ondergaan (waar dogterspesies uit voorouerspesies ontwikkel vanweë ’n geologiese skeiding).<ref>{{cite journal|last=Avise |first=John |authorlink=John Avise |author2=D. Walker |author3=G. C. Johns |title=Speciation durations and Pleistocene effects on vertebrate phylogeography|journal=Philosophical Transactions of the Royal Society B|date=22 September 1998|volume=265|issue=1407|pages=1707–1712|doi=10.1098/rspb.1998.0492 |pmid=9787467 |pmc=1689361}}</ref> Die evolusiebioloog James W. Valentine voorspel dat as die mens oor so ’n lang tyd tussen geneties geïsoleerde ruimtekolonies versprei word, die sterrestelsel baie verskillende spesies mense sal bevat met ’n "verskeidenheid van vorm en aanpassing wat ons sal verstom".<ref>{{cite book|last=Valentine|first=James W.|editor1-last=Finney|editor1-first=Ben R.|editor2-last=Jones|editor2-first=Eric M.|title=Interstellar Migration and the Human Experience|date=1985|publisher=University of California Press|chapter=The Origins of Evolutionary Novelty And Galactic Colonization|page=274}}</ref> 
|-
| style="background: #e0ffff;" | [[Beeld:Greek lc pi icon.svg|16px|Wiskunde]]
| 7,8&nbsp;miljoen
|Daar is ’n moontlikheid van 95% dat die [[mens]] teen dié tyd sou uitgesterf het, volgens J. Richard Gott se formulering van die omstrede Oordeelsdagargument.<ref>{{Cite journal
 | author = J. Richard Gott, III
 | title = Implications of the Copernican principle for our future prospects
 | journal = Nature
 | volume = 363
 | pages = 315–319
 | year = 1993
 | doi = 10.1038/363315a0
 | issue = 6427
|bibcode = 1993Natur.363..315G }}</ref>
|-
| [[Beeld:Aiga toiletsq men.svg|16px|Tegnologie en kultuur]]
| 100&nbsp;miljoen
| Maksimum voorspelde duur van die tegnologiese beskawing, volgens die oorspronklike formulering van die Vergelyking van Drake.<ref>{{cite book|last1=Bignami|first1=Giovanni F.|last2=Sommariva|first2=Andrea|title=A Scenario for Interstellar Exploration and Its Financing|url=https://archive.org/details/scenarioforinter00bign|url-access=limited|date=2013|publisher=Springer|page=[https://archive.org/details/scenarioforinter00bign/page/n29 23]|bibcode=2013sief.book.....B}}{{ISBN missing}}</ref>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 1&nbsp;miljard
| Geraamde tyd vir ’n verandering aan die [[Aarde]] se [[wentelbaan]] danksy ’n astro-ingenieursprojek wat opmaak vir die [[Son]] se toenemende [[ligsterkte]], asook ’n uitwaartse migrasie van die [[Sonnestelsel]] se [[bewoonbare sone]] met behulp van herhaalde [[asteroïde]]-[[swaartekragslinger]]s.<ref>{{cite journal | first=D. G. | last=Korycansky |author2=Laughlin, Gregory|author3= Adams, Fred C. | date=2001 |
title=Astronomical engineering: a strategy for modifying planetary orbits | doi=10.1023/A:1002790227314 | journal=Astrophysics and Space Science | id=Astrophys.Space Sci.275:349-366,2001 | volume=275 | issue=4 | pages=349–366 | hdl=2027.42/41972 | bibcode=2001Ap&SS.275..349K | arxiv=astro-ph/0102126 }}</ref><ref>{{cite journal|last=Korycansky|first=D. G.|title=Astroengineering, or how to save the Earth in only one billion years|journal=Revista Mexicana de Astronomía y Astrofísica|date=2004|volume=22|pages=117–120|url=http://www.astroscu.unam.mx/rmaa/RMxAC..22/PDF/RMxAC..22_korycansky.pdf|bibcode=2004RMxAC..22..117K}}</ref>

|}

==Ruimteverkenning==
Tot op datum is daar vyf [[Ruimtetuig|ruimtetuie]] in bane wat uit die [[Sonnestelsel]] tot in die [[Interstellêre medium|interstellêre ruimte]] lei: [[Voyager 1]], [[Voyager 2]], [[Pioneer 10]] en 11 en [[New Horizons]]. Buiten in die geval van ’n uiters onwaarskynlike botsing met die een of ander voorwerp, sal hulle onbepaald voortreis.<ref name="time"/>

{| class="wikitable" style="width: 100%; margin-right: 0;"
|-
! scope="col" | [[Beeld:Key.svg|12px]]
! scope="col" | Jare&nbsp;van nou&nbsp;af
! scope="col" | Gebeurtenis
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 16&nbsp;900
| Voyager 1 vlieg binne 3,5 [[ligjare]] verby [[Alpha Centauri|Proxima Centauri]].<ref name=lavender>{{Cite journal|title = Future stellar flybys of the Voyager and Pioneer spacecraft|journal = Research Notes of the American Astronomical Society|volume= 3|pages = 59|number=59|doi=10.3847/2515-5172/ab158e|date = 3 April 2019|author = Coryn A.L. Bailer-Jones, Davide Farnocchia|arxiv = 1912.03503|bibcode = 2019RNAAS...3...59B}}</ref>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 18&nbsp;500
| Pioneer 11 vlieg binne 3,4 ligjare verby [[Alpha Centauri]].<ref name=lavender/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 20&nbsp;300
| Voyager 2 vlieg binne 2,9 ligjare verby Alpha Centauri.<ref name=lavender/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 25&nbsp;000
| Die [[Arecibo-boodskap]], ’n versameling radiodata wat op 16&nbsp;November 1974 gestuur is, bereik sy bestemming, die [[bolswerm]] [[Messier 13|Messier&nbsp;13]].<ref name="glob"/> Dit is die enigste interstellêre radioboodskap wat nog na so ’n verafgeleë deel van die Melkweg gestuur is. Die bolswerm sal 24 ligjare ver beweeg in die tyd voordat die boodskap daar uitkom, maar omdat dit ’n deursnee van 168 ligjare het, sal die boodskap steeds sy bestemming bereik.<ref>{{cite web|title=In regard to the email from|publisher=Science 2.0|author=Dave Deamer|url=http://www.science20.com/comments/28100/In_regard_to_the_email_from|accessdate=14 November 2014|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150924095532/http://www.science20.com/comments/28100/In_regard_to_the_email_from|archivedate=24 September 2015}}</ref> Enige antwoord sal minstens nog 25&nbsp;000 jaar duur vandat dit gestuur is voordat dit die Aarde bereik.
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 33&nbsp;800
| Pioneer 10 vlieg binne 3,4 ligjare verby die klein ster Ross&nbsp;248, sowat 10,3 ligjare van hier in die sterrebeeld [[Andromeda (sterrebeeld)|Andromeda]].<ref name=lavender/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 34&nbsp;400
| Pioneer 10 vlieg binne 3,4 ligjare verby Alpha Centauri.<ref name=lavender/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 42&nbsp;200
| Voyager 2 vlieg binne 1,7 ligjare verby Ross&nbsp;248.<ref name=lavender/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 44&nbsp;100
| Voyager 1 vlieg binne 1,8 ligjare verby die ster [[Gliese 445]].<ref name=lavender/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 46&nbsp;600
| Pioneer 11 vlieg binne 1,9 ligjare verby Gliese&nbsp;445.<ref name=lavender/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 90&nbsp;300
| Pioneer 10 vlieg binne 0,76 ligjare verby die ster HIP&nbsp;117795.<ref name=lavender/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 306&nbsp;100
| Voyager 1 vlieg binne 1 ligjaar verby die ster TYC&nbsp;3135-52-1.<ref name=lavender/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 492&nbsp;300
| Voyager 1 vlieg binne 1,3 ligjare verby die ster HD&nbsp;28343.<ref name=lavender/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 800&nbsp;000-8&nbsp;miljoen
| Kortste geraamde leeftyd van die [[Pioneer-plaat|Pioneer 10-plaat]] voordat die [[etswerk]] vernietig word deur interstellêre erosieprosesse wat nie goed verstaan word nie.<ref>{{cite web|last=Lasher |first=Lawrence |title=Pioneer Mission Status |url=http://spaceprojects.arc.nasa.gov/Space_Projects/pioneer/PNStat.html |publisher=Nasa|url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20000408152959/http://spaceprojects.arc.nasa.gov/Space_Projects/pioneer/PNStat.html |archivedate=8 April 2000 |quote=[Pioneer's speed is] about 12&nbsp;km/s... [the plate etching] should survive recognizable at least to a distance ≈10 parsecs, and most probably to 100 parsecs.}}</ref>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 1,2&nbsp;miljoen
| Pioneer 11 kom binne 3&nbsp;ligjare van die ster [[Delta Scuti]].<ref name=lavender/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 1,3&nbsp;miljoen
| Pioneer 10 kom binne 1,5 ligjare van die ster HD&nbsp;52456.<ref name=lavender/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 2&nbsp;miljoen
| Pioneer 10 vlieg naby die helder ster [[Aldebaran]] verby.<ref name="Pioneer Ames"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 4&nbsp;miljoen
| Pioneer 11 vlieg naby een van sterre van die sterrebeeld [[Arend (sterrebeeld)|Arend]] verby.<ref name="Pioneer Ames"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 8&nbsp;miljoen
| Die [[LAGEOS]]-satelliete se wentelbane sal kleiner word en hulle sal die Aarde se atmosfeer binnekom met ’n boodskap aan enige toekomstige afstammelinge van die mens, asook ’n kaart van die kontinente soos wat hulle na verwagting dan sal lyk.<ref name="lageos"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 1&nbsp;miljard<ref name="langskaal" group="nota"/>
| Geraamde lewensduur van die twee [[Voyager Goue Plaat|Voyager- Goue Plate]] voordat die inligting op hulle nie meer onttrek kan word nie.<ref>{{cite AV media |people=Jad Abumrad and Robert Krulwich |date=12 Februarie 2010 |title= Carl Sagan And Ann Druyan's Ultimate Mix Tape |url=https://www.npr.org/2010/02/12/123534818/carl-sagan-and-ann-druyans-ultimate-mix-tape |medium=Radio |publisher=National Public Radio }}</ref>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 10<sup>20</sup> (100&nbsp;triljoen)<ref name="langskaal" group="nota"/>
| Geraamde tyd wanneer die Pioneer- en Voyager-ruimtetuie teen ’n ster of steroorblyfsel sal bots.<ref name=lavender/>
|}

==Menslike strukture==
{| class="wikitable" style="width: 100%; margin-right: 0;"
|-
! scope="col" | [[Beeld:Key.svg|12px]]
! scope="col" | Jare&nbsp;van nou&nbsp;af
! scope="col" | Gebeurtenis
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|Geologie en planetologie]]
| 50&nbsp;000
| Geraamde atmosferiese leeftyd van tetrafluoormetaan, die langdurigste [[kweekhuisgas]].<ref>{{cite web|title=Tetrafluoromethane|url=http://toxnet.nlm.nih.gov/cgi-bin/sis/search/a?dbs+hsdb:@term+@DOCNO+1327|website=Toxicology Data Network (TOXNET)|publisher=United States National Library of Medicine|accessdate=4 September 2014}}</ref>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|Geologie en planetologie]]
| 1&nbsp;miljoen
| Huidige glasvoorwerpe in die natuur sal ontbind.<ref>{{cite web|title=Time it takes for garbage to decompose in the environment|url=http://des.nh.gov/organization/divisions/water/wmb/coastal/trash/documents/marine_debris.pdf|publisher=New Hampshire Department of Environmental Services|access-date=23 Mei 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140609083232/http://des.nh.gov/organization/divisions/water/wmb/coastal/trash/documents/marine_debris.pdf|archive-date=9 Junie 2014|url-status=dead|df=dmy-all}}</ref>

Verskeie openbare monumente wat van harde graniet gemaak is, sal ’n meter ver deur [[erosie]] weggevreet wees in ’n gematigde klimaat, as ’n tempo van 1&nbsp;mm in 1&nbsp;000 jaar veronderstel word.<ref>{{cite book|last=Lyle|first=Paul|title=Between Rocks And Hard Places: Discovering Ireland's Northern Landscapes|date=2010|publisher=Geological Survey of Northern Ireland}}</ref>

Sonder onderhoud sal die [[Groot Piramide van Giza]] so deur erosie weggevreet wees dat dit onherkenbaar is.<ref>{{cite book |last=Weisman |first=Alan |title=The World Without Us |url=https://archive.org/details/worldwithoutus00weis |url-access=limited |pages= [https://archive.org/details/worldwithoutus00weis/page/171 171]–172 |date=10 Julie 2007 |publisher=Thomas Dunne Books/St. Martin's Press |location=New York |isbn=978-0-312-34729-1 |oclc=122261590}}</ref>

Op die [[Maan]] sal [[Neil Armstrong]] se "een klein tree"-voetafdruk teen dié tyd geërodeer het saam met dié van die 12 ander maanlopers weens ruimteverwering.<ref>{{cite web|title=Apollo 11 – First Footprint on the Moon|url=http://www.nasa.gov/audience/forstudents/k-4/home/F_Apollo_11.html|website=Student Features|publisher=Nasa|access-date=25 September 2020|archive-date= 3 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210403084654/https://www.nasa.gov/audience/forstudents/k-4/home/F_Apollo_11.html|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite book|last=Meadows|first=A. J.|title=The Future of the Universe|url=https://archive.org/details/futureuniverse00mead_163|url-access=limited|date=2007|publisher=Springer|pages=[https://archive.org/details/futureuniverse00mead_163/page/n87 81]–83}}</ref> (Normale erosieprosesse wat op die Aarde werksaam is, is nie op die Maan teenwoordig nie omdat dit feitlik geen [[atmosfeer]] het nie.)
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|Geologie en planetologie]]
| 7,2&nbsp;miljoen
|Sonder onderhoud sal [[Mount Rushmore]] onherkenbaar wees weens erosie.<ref>{{cite book |last=Weisman |first=Alan |title=The World Without Us |url=https://archive.org/details/worldwithoutus00weis |url-access=limited |page= [https://archive.org/details/worldwithoutus00weis/page/182 182] |date=10 Julie 2007 |publisher=Thomas Dunne Books/St. Martin's Press |location=New York |isbn=978-0-312-34729-1 |oclc=122261590}}</ref>
|-
| style="background: #f0dc82;" | [[Beeld:Noun project 528.svg|16px|Geologie en planetologie]]
| 100&nbsp;miljoen
| Toekomstige [[argeologie|argeoloë]] behoort in staat te wees om ’n "stedelike stratum" van [[Fossiel|gefossileerde]] kusstede te ontdek, hoofsaaklik danksy die oorblyfsels van ondergrondse [[Infrastruktuur|infrastrukture]] soos fondamente en nutstonnels.<ref>{{cite book |last=Zalasiewicz |first=Jan |title=The Earth After Us: What legacy will humans leave in the rocks? |date=25 September 2008 |publisher=Oxford University Press}}, [http://www.stanford.edu/dept/archaeology/cgi-bin/archaeolog/?p=239 Review in Stanford Archaeolog] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140513011343/http://www.stanford.edu/dept/archaeology/cgi-bin/archaeolog/?p=239 |date=13 Mei 2014 }}</ref>
|}

==Sterrekundige gebeure==
Uiters seldsame sterrekundige gebeure wat in die 11de millennium (jaar 10001&nbsp;n.C.) begin, is:

{| class="wikitable" style="width: 100%; margin-right: 0;"
|-
! scope="col" | [[Beeld:Key.svg|12px]]
! scope="col" | Datum / tyd van nou af
! scope="col" | Gebeurtenis
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 20&nbsp;Augustus 10663&nbsp;n.C.
| ’n Gelyktydige algehele [[sonsverduistering]] en [[Oorgang (sterrekunde)|oorgang]] van [[Mercurius]].<ref name="Solar_eclipses_during_transits">
{{cite journal | title = Simultaneous Transits | author = Meeus, J. | author2 = Vitagliano, A. | last-author-amp = yes | journal = Journal of the British Astronomical Association | url = http://www.solexorb.it/SolexOld/Simtrans.pdf | date = 2004 | volume = 114 | issue = 3 | accessdate =2 Augustus 2016
}}
</ref>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 25&nbsp;Augustus 11268&nbsp;n.C.
| ’n Gelyktydige algehele sonsverduistering en oorgang van Mercurius.<ref name="Solar_eclipses_during_transits"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 28&nbsp;Februarie 11575&nbsp;n.C.
| ’n Gelyktydige jaarlikse sonsverduistering en oorgang van Mercurius.<ref name="Solar_eclipses_during_transits"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 17 September 13425&nbsp;n.C.
| ’n Byna gelyktydige oorgang van [[Venus]] en Mercurius.<ref name="Solar_eclipses_during_transits"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 13727&nbsp;n.C.
| Vanweë die Aarde se [[aksiale presessie]] sal [[Vega]] die noordelike [[poolster]] wees.<ref name="vega"/><ref name="plait"/><ref>{{cite book|last=Falkner|first=David E.|title=The Mythology of the Night Sky|date=2011|publisher=Springer|page=116|isbn=978-1-4614-0136-0|bibcode=2011mns..book.....F|doi=10.1007/978-1-4614-0137-7|series=Patrick Moore's Practical Astronomy Series|url=http://cds.cern.ch/record/1399188}}</ref><ref>{{cite web | url=http://www.stellarium.org | title=Calculation by the ''Stellarium'' application version 0.10.2 | accessdate=28 Julie 2009 }}</ref>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 13&nbsp;000 jaar
| Teen hierdie tyd, halfpad deur die presessiesiklus, sal die Aarde se [[ashelling]] omgekeerd wees, wat sal meebring dat die [[somer]] en [[winter]] aan teenoorgestelde kante van die Aarde se wentelbaan voorkom. Dit beteken die [[seisoen]]e in die [[Noordelike Halfrond]], wat groter seisoenale wisselings ondervind vanweë die groter persentasie grondgebied, sal nog meer uiters wees omdat dit na die Son gedraai sal wees met die Aarde se [[perihelium]] en weg van die Son met [[afelium]].<ref name="plait"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 5&nbsp;April 15232&nbsp;n.C.
| ’n Gelyktydige algehele sonsverduistering en oorgang van Venus.<ref name="Solar_eclipses_during_transits"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 20&nbsp;April 15790&nbsp;n.C.
| ’n Gelyktydige jaarlikse sonsverduistering en oorgang van Mercurius.<ref name="Solar_eclipses_during_transits"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 14&nbsp;000-17&nbsp;000 jaar
| Vanweë die Aarde se presessie sal [[Canopus]] die suidelike [[poolster]] wees, maar dit sal net binne 10° van die suidelike [[hemelpool]] wees.<ref>{{cite web
|url=http://myweb.tiscali.co.uk/moonkmft/Articles/Precession.html
|title=Precession
|author=Kieron Taylor
|publisher=Sheffield Astronomical Society
|date=1 Maart 1994
|accessdate=6 Augustus 2013
|archive-url=https://web.archive.org/web/20180723065734/http://myweb.tiscali.co.uk/moonkmft/Articles/Precession.html
|archive-date=23 Julie 2018
|url-status=dead
}}</ref>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 20346&nbsp;n.C.
| [[Thuban]] sal die noordelike poolster wees.<ref>{{cite book|last=Falkner|first=David E.|title=The Mythology of the Night Sky|date=2011|publisher=Springer|page=102|isbn=978-1-4614-0136-0|bibcode=2011mns..book.....F|doi=10.1007/978-1-4614-0137-7|series=Patrick Moore's Practical Astronomy Series|url=http://cds.cern.ch/record/1399188}}</ref>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 27800&nbsp;n.C.
| [[Polaris]] sal weer die noordelike poolster wees.<ref>{{cite book|last=Komzsik|first=Louis|title=Wheels in the Sky: Keep on Turning|date=2010|publisher=Trafford Publishing|page=140}}</ref>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 27&nbsp;000 jaar
| Die [[Eksentrisiteit (sterrekunde)|eksentrisiteit]] (ovaal vorm) van die Aarde se wentelbaan sal ’n minimum, 0,00236, bereik (dit is nou 0,01671).<ref name="mini2"/><ref name="laskar"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| Oktober 38172&nbsp;n.C.
| ’n Oorgang van [[Uranus]] vanaf [[Neptunus]], die skaarsste van alle planeetoorgange.<ref name="solex">
{{cite web
 |title=The Solex page
 |url=http://chemistry.unina.it/~alvitagl/solex/
 |author=Aldo Vitagliano
 |date=2011
 |publisher=University degli Studi di Napoli Federico II
 |accessdate=20 Julie 2012
 |url-status=dead
 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20081220235836/http://chemistry.unina.it/~alvitagl/solex/
 |archivedate=20 Desember 2008
}}
</ref>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 26&nbsp;Julie 69163&nbsp;n.C.
| ’n Gelyktydige oorgang van Venus en Mercurius.<ref name="Solar_eclipses_during_transits"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 70000&nbsp;n.C.
| [[Komeet Hyakutake]] keer terug na die binneste Sonnestelsel nadat dit in sy wentelbaan tot by sy [[afelium]] (3&nbsp;410&nbsp;[[AE]] van die Son af) en terug beweeg het.<ref>{{cite journal | author= James, N.D | title=Comet C/1996 B2 (Hyakutake): The Great Comet of 1996 | journal=Journal of the British Astronomical Association | date=1998 | volume=108 | page=157 | bibcode = 1998JBAA..108..157J }}</ref>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 27&nbsp;en&nbsp;28&nbsp;Maart 224508&nbsp;n.C.
| ’n Oorgang van Venus en Mercurius respektiewelik.<ref name="Solar_eclipses_during_transits"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 571741&nbsp;n.C.
| ’n Gelyktydige oorgang van Venus en (soos van [[Mars]] af gesien) die Aarde.<ref name="Solar_eclipses_during_transits"/>
|-
| style="background: lavender;" | [[Beeld:Five Pointed Star Solid.svg|16px|Sterrekunde en astrofisika]]
| 6&nbsp;miljoen jaar
| Komeet C/1999&nbsp;F1 (Catalina), een van die [[komete]] met die langste bekende periode, keer terug na die binneste Sonnestelsel nadat dit in sy wentelbaan tot by sy afelium (66&nbsp;600&nbsp;AE, of 1,05&nbsp;ligjare, van die Son af) en terug beweeg het.<ref>{{cite web
 |author=Horizons output
 |url=http://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1&body_group=sb&sstr=C/1999+F1
 |title=Barycentric Osculating Orbital Elements for Comet C/1999 F1 (Catalina)
 |accessdate=7 Maart 2011}}</ref>
|}

==Notas==
{{Reflist|group=nota}}

==Sien ook==
* [[Chronologie van die heelal]]
* [[Toekoms van die Aarde]]

==Verwysings==
{{Verwysings|25em|verwysings=

<ref name="Nave">
{{cite web | title = Second Law of Thermodynamics | last = Nave | first = C.R. | url = http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/thermo/seclaw.html | publisher = Georgia State University | accessdate =3 Desember 2011
}}
</ref>

<ref name="five ages">
{{cite book | last1 = Adams | first1 = Fred | last2 = Laughlin | first2 = Greg | date = 1999 | title = The Five Ages of the Universe | publisher = The Free Press | location = New York | isbn = 978-0684854229
}}
</ref>

<ref name="dying">
{{cite journal | title = A dying universe: the long-term fate and evolution of astrophysical objects | last = Adams | first = Fred C.|author2=Laughlin, Gregory | journal = Reviews of Modern Physics | volume = 69 | issue = 2 | year = 1997 | pages = 337–372 | bibcode = 1997RvMP...69..337A | doi = 10.1103/RevModPhys.69.337 | arxiv = astro-ph/9701131
}}
</ref>

<ref name="Komatsu">
{{cite journal | title = Seven-Year Wilkinson Microwave Anisotropy Probe (WMAP) Observations: Cosmological Interpretation | last1 = Komatsu | first1 = E. | last2 = Smith | first2 = K. M. | last3 = Dunkley | first3 = J. | display-authors = 3 | year = 2011 | last4 = Bennett | first4 = C. L. | last5 = Gold | first5 = B. | last6 = Hinshaw | first6 = G. | last7 = Jarosik | first7 = N. | last8 = Larson | first8 = D. | last9 = Nolta | first9 = M. R. | journal = The Astrophysical Journal Supplement Series | volume = 192 | issue = 2 | page = 18 | bibcode = 2011ApJS..192...19W | arxiv = 1001.4731 | doi = 10.1088/0067-0049/192/2/18
}}
</ref>

<ref name="linde">
{{cite journal | title = Sinks in the Landscape, Boltzmann Brains and the Cosmological Constant Problem | author = Linde, Andrei. | journal = Journal of Cosmology and Astroparticle Physics | year = 2007 | doi = 10.1088/1475-7516/2007/01/022 | volume = 2007 | issue = 1 | page = 022 | arxiv = hep-th/0611043 | bibcode = 2007JCAP...01..022L
| citeseerx = 10.1.1.266.8334 }}
</ref>

<ref name="Matthews1993">
{{cite journal | journal = Quarterly Journal of the Royal Astronomical Society
| last = Matthews | first = R. A. J. | title = The Close Approach of Stars in the Solar Neighborhood
| volume = 35 | issue = 1 | page = 1 | date = Spring 1994
| bibcode = 1994QJRAS..35....1M
}}
</ref>

<ref name="Berger2002">
{{cite journal | author = Berger, A | author2 = Loutre, MF | s2cid = 128923481 | last-author-amp = yes | title = Climate: an exceptionally long interglacial ahead? | journal = Science | volume = 297 | issue = 5585 | date = 2002 | pages = 1287–1288 | doi = 10.1126/science.1076120|pmid=12193773
}}
</ref>

<ref name="Niagara Parks">
{{cite web
 |title=Niagara Falls Geology Facts & Figures
 |url=http://www.niagaraparks.com/media/geology-facts-figures.html
 |publisher=Niagara Parks
 |accessdate=29 April 2011
 |url-status=dead
 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110719093559/http://www.niagaraparks.com/media/geology-facts-figures.html
 |archivedate=19 Julie 2011
}}
</ref>

<ref name="arxiv1106_3141">
{{Cite journal| last1 = Finkleman | first1 = David | last2 = Allen | first2 = Steve | last3 = Seago | first3 = John | last4 = Seaman | first4 = Rob | last5 = Seidelmann | first5 = P. Kenneth | title = The Future of Time: UTC and the Leap Second | journal = American Scientist, Julie–Augustus, V N4 P312 | volume = 2011 | issue = 99 |date = Junie 2011 | arxiv = 1106.3141 | bibcode = 2011arXiv1106.3141F }}
</ref>

<ref name="five ages"/>

<ref name="carroll and chen">
{{cite arXiv | title = Spontaneous Inflation and the Origin of the Arrow of Time | author = Carroll, Sean M. | author2 = Chen, Jennifer | date = 27 Oktober 2004 | eprint = hep-th/0410270 }}
</ref>

<ref name="dying"/>

<ref name="Komatsu"/>

<ref name="linde"/>

<ref name="Berger2002"/>

<ref name="Niagara Parks"/>

<ref name="Tapping 2005">
{{cite web | title = The Unfixed Stars | last = Tapping | first = Ken | publisher = National Research Council Canada | url = http://www.nrc-cnrc.gc.ca/eng/education/astronomy/tapping/2005/2005-08-31.html | date = 2005 | accessdate = 29 Desember 2010 | url-status = dead | archiveurl = https://web.archive.org/web/20110708075519/http://www.nrc-cnrc.gc.ca/eng/education/astronomy/tapping/2005/2005-08-31.html | archivedate = 8 Julie 2011 | df = dmy-all }}
</ref>

<ref name="Monnier Tuthill Lopez 1999">
{{cite journal | title = The Last Gasps of VY Canis Majoris: Aperture Synthesis and Adaptive Optics Imagery | last1 = Monnier | first1 = J. D. | last2 = Tuthill | first2 = P. | last3 = Lopez | first3 = GB | display-authors = 3 | date = 1999 | last4 = Cruzalebes | first4 = P. | last5 = Danchi | first5 = W. C. | last6 = Haniff | first6 = C. A. | journal = The Astrophysical Journal | volume = 512 | issue = 1 | pages = 351–361 | doi = 10.1086/306761 | bibcode = 1999ApJ...512..351M | arxiv = astro-ph/9810024
}}
</ref>

<ref name="havo">
{{cite web | title = Frequently Asked Questions | publisher = Hawai'i Volcanoes National Park | date = 2011 | url = http://www.nps.gov/havo/faqs.htm | accessdate =22 Oktober 2011
}}
</ref>

<ref name="Bostrom 2002">
{{cite journal | last = Bostrom | first = Nick | date = March 2002 | title = Existential Risks: Analyzing Human Extinction Scenarios and Related Hazards | journal = Journal of Evolution and Technology | volume = 9 | issue = 1 | url = http://www.nickbostrom.com/existential/risks.html|accessdate=10 September 2012
}}
</ref>

<ref name="betel">
{{cite web
 |title=Betelgeuse will explode someday
 |publisher=EarthSky Communications, Inc
 |author=Sessions, Larry
 |date =29 Julie 2009
 |url=http://earthsky.org/brightest-stars/betelgeuse-will-explode-someday
 |accessdate=16 November 2010}}
</ref>

<ref name="gliese">
{{cite journal |author=Filip Berski en Piotr A. Dybczyński
 | date= 25 Oktober 2016| title = Gliese 710 will pass the Sun even closer | journal = Astronomy and Astrophysics | volume = 595 | issue = L10| page= L10| doi = 10.1051/0004-6361/201629835 | bibcode=2016A&A...595L..10B| doi-access = free}}</ref>

<ref name="Bills">{{cite journal|last=Bills|first=Bruce G.|author2=Gregory A. Neumann|author3=David E. Smith|author4=Maria T. Zuber|date=2005|title=Improved estimate of tidal dissipation within Mars from MOLA observations of the shadow of Phobos|journal=Journal of Geophysical Research|volume=110|issue=E07004|pages=E07004|url=http://www-geodyn.mit.edu/bills_phobos05.pdf|doi=10.1029/2004je002376|bibcode=2005JGRE..110.7004B|access-date=16 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20170525191706/http://www-geodyn.mit.edu/bills_phobos05.pdf|archive-date=25 Mei 2017|url-status=dead}}</ref>

<ref name="rift">{{cite web | title = Birth of an Ocean: The Evolution of Ethiopia's Afar Depression | last = Haddok | first = Eitan | date = 29 September 2008 | publisher = Scientific American | url = http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=birth-of-an-ocean | accessdate = 27 Desember 2010 | archive-date = 24 Desember 2013 | archive-url = https://web.archive.org/web/20131224105641/http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=birth-of-an-ocean | url-status = dead }}</ref>

<ref name="trench">
{{cite book | title = Essentials of Oceanography | last = Garrison | first = Tom |edition=5 | page = 62 | publisher = Brooks/Cole | date = 2009}}{{ISBN missing}}
</ref>

<ref name="medi">{{cite web | title = Continents in Collision: Pangea Ultima | publisher = [[Nasa]] | date = 2000 | url = https://science.nasa.gov/science-news/science-at-nasa/2000/ast06oct_1/ | accessdate = 29 Desember 2010 | archive-date = 21 Augustus 2012 | archive-url = https://web.archive.org/web/20120821173013/http://science.nasa.gov/science-news/science-at-nasa/2000/ast06oct_1/ | url-status = dead }}</ref>

<ref name="kpg1">
{{cite web | title = Meteorites, Impacts, and Mass Extinction | last = Nelson | first = Stephen A. | publisher = Tulane University | url = http://www.tulane.edu/~sanelson/geol204/impacts.htm | accessdate =13 Januarie 2011
}}
</ref>

<ref name="galyear">
{{cite web | title = Period of the Sun's Orbit Around the Galaxy (Cosmic Year) | first = Stacy | last = Leong | url = http://hypertextbook.com/facts/2002/StacyLeong.shtml | date = 2002 | website = The Physics Factbook | accessdate =2 April 2007
}}
</ref>

<ref name="scotese">
{{cite web | url = http://www.scotese.com/newpage11.htm| last = Scotese | first = Christopher R. | title = Pangea Ultima will form 250 million years in the Future | website = Paleomap Project | accessdate =13 Maart 2006
}}
</ref>

<ref name="Williams Nield 2007">
{{cite news
 |last1=Williams
 |first1=Caroline
 |last2=Nield
 |first2=Ted
 |title=Pangaea, the comeback
 |work=New Scientist
 |date=20 Oktober 2007
 |url=http://www.science.org.au/nova/newscientist/104ns_011.htm
 |accessdate=2 Januarie 2014
 |url-status=dead
 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080413162401/http://www.science.org.au/nova/newscientist/104ns_011.htm
 |archivedate=13 April 2008
}}
</ref>

<ref name="Heath Doyle 2009">
{{cite arXiv | last1 = Heath | first1 = Martin J. | last2 = Doyle | first2 = Laurance R. | title = Circumstellar Habitable Zones to Ecodynamic Domains: A Preliminary Review and Suggested Future Directions | eprint=0912.2482 | date = 2009
| class = astro-ph.EP }}
</ref>

<ref name="600mil">
{{cite web
 |url=http://sunearthday.nasa.gov/2006/faq.php
 |title=Questions Frequently Asked by the Public About Eclipses
 |publisher=[[Nasa]]
 |accessdate=7 Maart 2010
 |url-status=live
 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100312030853/http://sunearthday.nasa.gov/2006/faq.php
 |archivedate=12 Maart 2010
}}
</ref>

<ref name="bd2_6_1665">
{{cite journal | last1 = Franck | first1 = S. | last2 = Bounama | first2 = C. | last3 = Von Bloh | first3 = W. | title = Causes and timing of future biosphere extinction | journal = Biogeosciences Discussions | volume = 2 | issue = 6 | pages = 1665–1679 | date= November 2005 | bibcode = 2005BGD.....2.1665F | doi = 10.5194/bgd-2-1665-2005
| url = https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-00297823/file/bgd-2-1665-2005.pdf }}
</ref>

<ref name="mnras386_1">
{{cite journal | last1 = Schröder | first1 = K.-P. | last2 = Connon Smith | first2 = Robert | title = Distant future of the Sun and Earth revisited | journal = Monthly Notices of the Royal Astronomical Society | volume = 386 | issue = 1 | date = 1 May 2008 | pages = 155–163 | doi = 10.1111/j.1365-2966.2008.13022.x | bibcode = 2008MNRAS.386..155S
|arxiv = 0801.4031 }}
</ref>

<ref name="abode">
{{cite book | last1 = Brownlee | first1 = Donald E. | date = 2010 | chapter = Planetary habitability on astronomical time scales | title = Heliophysics: Evolving Solar Activity and the Climates of Space and Earth | editor1-first = Carolus J. | editor1-last = Schrijver | editor2-first = George L. | editor2-last = Siscoe |chapter-url = https://books.google.com/books?id=M8NwTYEl0ngC&pg=PA79 | publisher = Cambridge University Press | isbn = 978-0521112949
}}
</ref>

<ref name="mars">
{{cite book | title = Mars: A Warmer, Wetter Planet | author = Kargel, Jeffrey Stuart | url = https://books.google.com/books?id=0QY0U6qJKFUC&pg=PA509&lpg=PA509&dq=mars+future+%22billion+years%22+sun | page = 509 | isbn = 978-1852335687 | date = 2004 | publisher = Springer | accessdate =29 Oktober 2007
}}
</ref>

<ref name="ng4_264">
{{cite journal | title = Reconciling the Hemispherical Structure of Earth's Inner Core With its Super-Rotation | last1 = Waszek | first1 = Lauren | last2 = Irving | first2 = Jessica | last3 = Deuss | first3 = Arwen | date = 20 February 2011 | journal = Nature Geoscience | volume = 4 | issue = 4 | pages = 264–267 | bibcode = 2011NatGe...4..264W | doi = 10.1038/ngeo1083
}}
</ref>

<ref name="compo">
{{Cite book | title = Compositional Model for the Earth's Core | last = McDonough | first = W. F. | date = 2004 | journal = Treatise on Geochemistry | volume = 2 | pages = 547–568 | doi = 10.1016/B0-08-043751-6/02015-6 | bibcode = 2003TrGeo...2..547M | isbn = 978-0080437514
}}
</ref>

<ref name="magnet">
{{cite journal | last1 = Luhmann | first1 = J. G. | last2 = Johnson | first2 = R. E. | last3 = Zhang | first3 = M. H. G. | title = Evolutionary impact of sputtering of the Martian atmosphere by O<sup>+</sup> pickup ions | journal = Geophysical Research Letters | volume = 19 | issue = 21 | pages = 2151–2154 | date = 1992 | bibcode = 1992GeoRL..19.2151L | doi = 10.1029/92GL02485
}}
</ref>

<ref name="wander">
{{cite journal | title = On the Long Term Evolution of the Spin of the Earth | last1 = Neron de Surgey | first1 = O. | last2 = Laskar | first2 = J. | date = 1996 | journal = Astronomy and Astrophysics | volume = 318 | page = 975| bibcode = 1997A&A...318..975N
}}
</ref>

<ref name="chaos">{{cite news | title = Study: Earth May Collide With Another Planet | publisher = Fox News | url = http://www.foxnews.com/story/0,2933,525706,00.html | date = 11 June 2009 | accessdate = 8 September 2011 | archive-url = https://web.archive.org/web/20121104012159/http://www.foxnews.com/story/0,2933,525706,00.html | archive-date = 4 November 2012 | url-status = dead | df = dmy-all }}</ref>

<ref name="venus">
{{cite news | title = Science: Fiery Future for Planet Earth | author = Hecht, Jeff | work = New Scientist | url = https://www.newscientist.com/article/mg14219191.900-science-fiery-future-for-planet-earth-.html | date = 2 April 1994 | issue = 1919 | page = 14 | accessdate =29 Oktober 2007
}}
</ref>

<ref name="triton">
{{cite journal | title = Tidal Evolution in the Neptune-Triton System | last1 = Chyba | first1 = C. F. | last2 = Jankowski | first2 = D. G. | last3 = Nicholson | first3 = P. D. | date = 1989 | journal = Astronomy and Astrophysics | volume = 219 | issue = 1–2 | page = 23 | bibcode = 1989A&A...219L..23C
}}
</ref>

<ref name="cox">
{{cite journal | title = The Collision Between The Milky Way And Andromeda | author = Cox, J. T. | author2 = Loeb, Abraham | journal = Monthly Notices of the Royal Astronomical Society | date = 2007 | doi = 10.1111/j.1365-2966.2008.13048.x | volume = 386 | issue = 1 | pages = 461–474 | bibcode = 2008MNRAS.386..461C | arxiv = 0705.1170
}}
</ref>

<ref name="milk">
{{cite journal
 |title=Colliding molecular clouds in head-on galaxy collisions
 |last1=Braine
 |first1=J.
 |last2=Lisenfeld
 |first2=U.
 |last3=Duc
 |first3=P. A.
 |display-authors=3
 |last4=Brinks
 |first4=E.
 |last5=Charmandaris
 |first5=V.
 |last6=Leon
 |first6=S.
 |journal=Astronomy and Astrophysics
 |volume=418
 |issue=2
 |pages=419–428
 |date=2004
 |doi=10.1051/0004-6361:20035732
 |bibcode=2004A&A...418..419B
 |arxiv=astro-ph/0402148
 |df=
}}
</ref>

<ref name="Schroder 2008">
{{cite journal | last1 = Schroder | first1 = K. P. | last2 = Connon Smith | first2 = Robert | date = 2008 | title = Distant Future of the Sun and Earth Revisited | journal = Monthly Notices of the Royal Astronomical Society | volume = 386 | issue = 1 | pages = 155–163 | bibcode = 2008MNRAS.386..155S | doi = 10.1111/j.1365-2966.2008.13022.x
|arxiv = 0801.4031 }}
</ref>

<ref name="hayes07">
{{cite journal | author = Hayes, Wayne B. | title = Is the Outer Solar System Chaotic? | journal = Nature Physics | arxiv = astro-ph/0702179 | date = 2007 | volume = 3 | issue = 10 | pages = 689–691 | doi = 10.1038/nphys728 | bibcode = 2007NatPh...3..689H
| citeseerx = 10.1.1.337.7948 }}
</ref>

<ref name="natgeo">{{cite web|title=Gamma-Ray Burst Caused Mass Extinction?|author= Minard, Anne|publisher= National Geographic News|date=2009|url=http://news.nationalgeographic.com/news/2009/04/090403-gamma-ray-extinction.html|accessdate=27 Augustus 2012
}}</ref>

<ref name=hess5_4_569>{{cite journal |last1=Bounama |first1=Christine |year=2001 |last2=Franck |first2=S. |last3=Von Bloh |first3=David |title=The fate of Earth's ocean |journal=Hydrology and Earth System Sciences |volume=5 |issue=4 |pages=569–575 |doi=10.5194/hess-5-569-2001 |bibcode=2001HESS....5..569B|doi-access=free }}</ref>

<ref name="global1">
{{cite book | title = Global Catastrophic Risks | editor1-last = Bostrom | editor1-first = Nick | editor2-last = Cirkovic | editor2-first = Milan M. | last = Adams | first = Fred C. | chapter= Long-term astrophysicial processes | pages = 33–47 | publisher = Oxford University Press | date = 2008}}{{ISBN missing}}
</ref>

<ref name="pressure">
{{cite journal | author = Li King-Fai | author2 = Pahlevan, Kaveh | author3 = Kirschvink, Joseph L. | author4 = Yung, Luk L. | date = 2009 | title = Atmospheric pressure as a natural climate regulator for a terrestrial planet with a biosphere | journal = Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America | volume = 106 | issue = 24 | pages = 9576–9579 | doi = 10.1073/pnas.0809436106
|bibcode = 2009PNAS..106.9576L | pmid=19487662 | pmc=2701016}}
</ref>

<ref name="powell2007">{{cite web | first1=David | last1=Powell | date=22 Januarie 2007 | title=Earth's Moon Destined to Disintegrate | work=Space.com | publisher=Tech Media Network | url=http://www.space.com/scienceastronomy/070122_temporary_moon.html | accessdate=1 Junie 2010 }}</ref>

<ref name="Titan">{{cite journal | title = Titan under a red giant sun: A new kind of "habitable" moon | author = Lorenz, Ralph D. | author2 = Lunine, Jonathan I. | author3 = McKay, Christopher P. | journal = Geophysical Research Letters | date = 1997 | volume = 24 | pages = 2905–2908 | url = http://www.lpl.arizona.edu/~rlorenz/redgiant.pdf | accessdate = 21 Maart 2008 | doi = 10.1029/97GL52843 | pmid = 11542268 | issue = 22 | bibcode = 1997GeoRL..24.2905L | citeseerx = 10.1.1.683.8827 | archive-date = 24 Julie 2011 | archive-url = https://web.archive.org/web/20110724173621/http://www.lpl.arizona.edu/~rlorenz/redgiant.pdf | url-status = dead }}</ref>

<ref name="nebula">
{{cite web | author = Balick, Bruce | title = Planetary Nebulae and the Future of the Solar System | publisher = University of Washington | url = http://www.astro.washington.edu/balick/WFPC2/ | accessdate = 23 Junie 2006 | archive-url = https://web.archive.org/web/20081219010229/http://www.astro.washington.edu/balick/WFPC2/ | archive-date = 19 Desember 2008 | url-status = dead }}
</ref>

<ref name="apj676_1_594">
{{cite journal | display-authors=1 | last1 = Kalirai | first1 = Jasonjot S. | last2 = Hansen | first2 = Brad M. S. | last3 = Kelson | first3 = Daniel D. | last4 = Reitzel | first4 = David B. | last5 = Rich | first5 = R. Michael | last6 = Richer | first6 = Harvey B. | title = The Initial-Final Mass Relation: Direct Constraints at the Low-Mass End | journal = The Astrophysical Journal | volume = 676 | issue = 1 | pages = 594–609 | date = March 2008 | doi = 10.1086/527028 | bibcode = 2008ApJ...676..594K
|arxiv = 0706.3894 }}
</ref>

<ref name="bigrip">{{cite web | title = Universe May End in a Big Rip | date = 1 May 2003 | website = CERN Courier | url = http://cerncourier.com/cws/article/cern/28845 | accessdate = 22 Julie 2011 | archive-date =  7 November 2017 | archive-url = https://web.archive.org/web/20171107032412/http://cerncourier.com/cws/article/cern/28845 | url-status = dead }}</ref>

<ref name="chand">
{{cite journal | title = Chandra Cluster Cosmology Project III: Cosmological Parameter Constraints | last1 = Vikhlinin | first1 = A. | last2 = Kravtsov | first2 = A.V. | last3 = Burenin | first3 = R.A. | year = 2009 | display-authors = 3 | last4 = Ebeling | first4 = H. | last5 = Forman | first5 = W. R. | last6 = Hornstrup | first6 = A. | last7 = Jones | first7 = C. | last8 = Murray | first8 = S. S. | last9 = Nagai | first9 = D. | volume = 692 | pages = 1060–1074 | issue = 2 | doi = 10.1088/0004-637X/692/2/1060 | bibcode = 2009ApJ...692.1060V | journal = The Astrophysical Journal
|arxiv = 0812.2720 }}
</ref>

<ref name="galaxy">
{{cite journal | title = Cosmology with Hypervelocity Stars | author = Loeb, Abraham | journal = Harvard University | date = 2011 | arxiv = 1102.0007 |bibcode= 2011JCAP...04..023L|doi=10.1088/1475-7516/2011/04/023 | volume=2011 | issue = 4 | page=023}}
</ref>

<ref name="temp">
{{cite book | last = Chown | first = Marcus | title = Afterglow of Creation | url = https://archive.org/details/afterglowofcreat00chow | url-access = registration | publisher = University Science Books | date = 1996 | page = [https://archive.org/details/afterglowofcreat00chow/page/210 210]}}
</ref>

<ref name="messier">
{{cite web | title = The Local Group of Galaxies | url = http://messier.seds.org/more/local.html | publisher = Students for the Exploration and Development of Space | website = University of Arizona | accessdate =2 Oktober 2009
}}
</ref>

<ref name="bluedwarf">
{{cite journal | last1 = Adams | first1 = F. C. | last2 = Graves | first2 = G. J. M. | last3 = Laughlin | first3 = G. | title = Gravitational Collapse: From Massive Stars to Planets. / First Astrophysics meeting of the Observatorio Astronomico Nacional. / A meeting to celebrate Peter Bodenheimer for his outstanding contributions to Astrophysics: Red Dwarfs and the End of the Main Sequence | editor1-first = G. | editor1-last = García-Segura | editor2-first = G. | editor2-last = Tenorio-Tagle | editor3-first = J. | editor3-last = Franco | editor4-first = H. W. | editor4-last = Yorke | journal = Revista Mexicana de Astronomía y Astrofísica (Serie de Conferencias) | volume = 22 | pages = 46–49 | date= Desember 2004 | bibcode = 2004RMxAC..22...46A
}} See Fig. 3.
</ref>

<ref name="strip">
{{cite book | author = Tayler, Roger John | date = 1993 | title = Galaxies, Structure and Evolution|edition=2 | publisher = Cambridge University Press | page = 92 | isbn = 978-0521367103
}}
</ref>

<ref name="five degs">
{{cite book | title = The Anthropic Cosmological Principle | last1 = Barrow | first1 = John D. | last2 = Tipler | first2 = Frank J. | others= | isbn = 978-0192821478 | id = [http://lccn.loc.gov/87028148 LC 87-28148] | url = https://books.google.com/books?id=uSykSbXklWEC| date = 19 Mei 1988 | publisher = Oxford University Press | location = Oxford
}}
</ref>

<ref name="five ages pp85–87">
{{cite book | last1 = Adams | first1 = Fred | last2 = Laughlin | first2 = Greg | date = 1999 | title = The Five Ages of the Universe | publisher = The Free Press | location = New York | pages = 85–87 | isbn = 978-0684854229
}}
</ref>

<ref name="proton">
{{cite journal | author = Nishino | year = 2009 | title = Search for Proton Decay via {{Subatomiese deeltjie|Proton+}} → {{Subatomiese deeltjie|Positron}}{{Subatomiese deeltjie|pion0}} and {{Subatomiese deeltjie|Proton+}} → {{Subatomiese deeltjie|Muon+}}{{Subatomiese deeltjie|pion0}} in a Large Water Cherenkov Detector | journal = Physical Review Letters | volume = 102 | issue = 14 | page = 141801 | doi = 10.1103/PhysRevLett.102.141801 | bibcode = 2009PhRvL.102n1801N | name-list-format = vanc | author2 = Super-K Collaboration | display-authors = 2 | last3 = Abe | first3 = K. | last4 = Hayato | first4 = Y. | last5 = Iida | first5 = T. | last6 = Ikeda | first6 = M. | last7 = Kameda | first7 = J. | last8 = Kobayashi | first8 = K. | last9 = Koshio | first9 = Y. | last10 = Miura | first10 = M. | last11 = Moriyama | first11 = S. | last12 = Nakahata | first12 = M. | last13 = Nakayama | first13 = S. | last14 = Obayashi | first14 = Y. | last15 = Ogawa | first15 = H. | last16 = Sekiya | first16 = H. | last17 = Shiozawa | first17 = M. | last18 = Suzuki | first18 = Y. | last19 = Takeda | first19 = A. | last20 = Takenaga | first20 = Y. | last21 = Takeuchi | first21 = Y. | last22 = Ueno | first22 = K. | last23 = Ueshima | first23 = K. | last24 = Watanabe | first24 = H. | last25 = Yamada | first25 = S. | last26 = Hazama | first26 = S. | last27 = Higuchi | first27 = I. | last28 = Ishihara | first28 = C. | last29 = Kajita | first29 = T. | last30 = Kaneyuki | first30 = K. | pmid=19392425
|arxiv = 0903.0676 }}
</ref>

<ref name="dyson">
{{cite journal | title = Time Without End: Physics and Biology in an Open Universe | author = Dyson, Freeman J. | journal = Reviews of Modern Physics | volume = 51 | issue = 3 | pages = 447–460 | date = 1979 | url = http://www.aleph.se/Trans/Global/Omega/dyson.txt| accessdate =5 July 2008 | doi = 10.1103/RevModPhys.51.447 | bibcode = 1979RvMP...51..447D
}}
</ref>

<ref name="half-life">
{{cite book | url = https://archive.org/details/oneuniverse00neil | title = One Universe: At Home in the Cosmos | first1 = Neil de Grasse | last1 = Tyson | last2 = Tsun-Chu Liu | first2 = Charles | last3 = Irion | first3 = Robert | publisher = Joseph Henry Press | date = 2000 | isbn = 978-0309064880 }}
</ref>

<ref name="pressure"/>

<ref name="brandon">
{{cite journal
| last1 = Carter
| first1 = Brandon
| authorlink = Brandon Carter
| last2 = McCrea
| first2 = W.H.
| date = 1983
| title = The anthropic principle and its implications for biological evolution
| journal = Philosophical Transactions of the Royal Society of London
| volume = A310
| issue = 1512
| pages = 347–363
| doi = 10.1098/rsta.1983.0096
|bibcode = 1983RSPTA.310..347C }}
</ref>

<ref name="typeiii">
{{cite web
| last = Kaku
| first = Michio
| date = 2010
| title = The Physics of Interstellar Travel: To one day, reach the stars
| url = http://mkaku.org/home/?page_id=250
| publisher=mkaku.org
| accessdate =29 Augustus 2010
}}
</ref>

<ref name="time">{{cite news | title = Hurtling Through the Void | work = Time | url = http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,926062,00.html | accessdate = 5 September 2011 | date = 20 Junie 1983 | archive-date = 17 Oktober 2011 | archive-url = https://web.archive.org/web/20111017095230/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,926062,00.html | url-status = dead }}</ref>

<ref name="glob">
{{cite web | url = http://www.news.cornell.edu/releases/Nov99/Arecibo.message.ws.html | title = Cornell News: "It's the 25th Anniversary of Earth's First (and only) Attempt to Phone E.T." |date= 12 November 1999 |publisher=Cornell University | accessdate =29 Maart 2008 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20080802005337/http://www.news.cornell.edu/releases/Nov99/Arecibo.message.ws.html | archivedate = 2 Augustus 2008
}}
</ref>

<ref name="Pioneer Ames">{{cite web | title = The Pioneer Missions | publisher = NASA | url = http://www.nasa.gov/centers/ames/missions/archive/pioneer.html | accessdate = 5 September 2011 | archive-date = 15 Augustus 2011 | archive-url = https://web.archive.org/web/20110815233221/http://www.nasa.gov/centers/ames/missions/archive/pioneer.html | url-status = dead }}</ref>

<ref name="lageos">{{cite web | title = LAGEOS 1, 2 | publisher = NASA | url = http://space.jpl.nasa.gov/msl/QuickLooks/lageosQL.html | accessdate = 21 Julie 2012 | archive-date = 21 Julie 2011 | archive-url = https://web.archive.org/web/20110721062751/http://space.jpl.nasa.gov/msl/QuickLooks/lageosQL.html | url-status = dead }}</ref>

<ref name="vega">
{{cite web
 |title=Why is Polaris the North Star?
 |publisher=[[Nasa]]
 |url=http://starchild.gsfc.nasa.gov/docs/StarChild/questions/question64.html
 |accessdate=10 April 2011
 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110725180305/http://starchild.gsfc.nasa.gov/docs/StarChild/questions/question64.html
 |archivedate=25 Julie 2011
}}
</ref>

<ref name="plait">
{{cite book | title = Bad Astronomy: Misconceptions and Misuses Revealed, from Astrology to the Moon Landing "Hoax" | author = Plait, Phil | publisher = John Wiley and Sons | date = 2002 | pages = [https://archive.org/details/badastronomymisc00plai_621/page/n65 55]–56 }}
</ref>

<ref name="mini2">
{{cite journal | last1 = Laskar | first1 = J. | journal = Astronomy and Astrophysics | title = Orbital, Precessional, and Insolation Quantities for the Earth From ?20 Myr to +10 Myr | volume=270 | date = 1993 | pages = 522–533 | display-authors = 1 | author2 = <Please add first missing authors to populate metadata.> |bibcode = 1993A&A...270..522L | last3 = Boudin | first3 = F. }}
</ref>

<ref name="laskar">
{{cite web | title = Astronomical Solutions for Earth Paleoclimates | author = Laskar | url = http://www.imcce.fr/Equipes/ASD/insola/earth/earth.html | publisher = Institut de mécanique céleste et de calcul des éphémérides | accessdate =20 Julie 2012
}}
</ref>

}}

==Bibliografie==
* {{cite book | last1=Adams | first1=Fred C. | date=2008 | editor1-first=Nick | editor1-last=Bostrom | editor2-first=Milan M. | editor2-last=Ćirković | title=Global catastrophic risks | contribution=Long term astrophysical processes | publisher=Oxford University Press | isbn=978-0-19-857050-9 | url=https://books.google.com/books?id=-Jxc88RuJhgC&pg=PA33 | ref=harv }}
* {{cite book | last1=Brownlee | first1=Donald E. | date=2010 | chapter=Planetary habitability on astronomical time scales | title=Heliophysics: Evolving Solar Activity and the Climates of Space and Earth | editor1-first=Carolus J. | editor1-last=Schrijver | editor2-first=George L. | editor2-last=Siscoe | chapter-url=https://books.google.com/books?id=M8NwTYEl0ngC&pg=PA79 | publisher=Cambridge University Press | isbn=978-0-521-11294-9 | ref=harv }}

==Skakels==
{{vertaaluit| taalafk = en | il = Timeline of the far future}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Toekomstige gebeurtenisse]]
[[Kategorie:Teoretiese fisika]]